Bir Hanefi Klasiği: Merginani`nin el-Hidaye`si ve Üzerine Yapılan Çalışmalar

Authors : Murat ŞİMŞEK

Pages : 279-321

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2017-05-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Fıkıh tarihinin araştırma alanlarından biri literatür insert ignore into journalissuearticles values(tabakâtü’l-kütüb); taramasıyla  alanın dökümünün yapılması ve envanterinin çıkarılmasıdır. Hanefî füru fıkıh  literatürünün temsil gücü en yüksek metinlerinden biri Mergînânî’nin  el-Hidâyesi’dir. Mergînânî, Orta Asya Hanefi fıkıh geleneği içinde yetişen önemli  bir fakihtir. Yaşadığı dönemde bölge Selçuklular, Karahanlılar ve Karahıtaylar  arasındaki siyasî mücadelelere sahne olmuştur. Mergînânî, döneminin ileri gelen  Hanefî âlim ve ailelerinden destek görmüş olmalıdır. O, Hanefî ilim ve icazet  silsilerinin aktarımında ana güzergâh noktasında yer almaktadır. el-Hidâye adlı  eseri ve bunu rivayet eden tedris silsilesiyle tesiri kısa zamanda Anadolu ve Dımaşk  bölgesinde yayılmış, ardından Osmanlı ilim geleneğinde önemli bir yer edinmiştir.  Bu eser yazıldığı tarihten bugüne mezhebin muteber metinlerinden biri olarak  görülmüş, medreselerde ders kitabı olarak okutulmuş, üzerine şerh, hâşiye, ihtisar,  ta‘lîk, zevâid, hadislerinin tahrici ve tercüme gibi türlerde onlarca çalışma  yapılmıştır. Bir kısmı günümüze ulaşmayan bu çalışmalar yanında yakın dönemde  el-Hidâye üzerine yapılan telif ve tercüme şeklinde çalışmalar da mevcuttur.
Keywords : hanefilik, merginani