Çevre Sorunlarına Türk Coğrafyacıların Yaklaşımları ve Bu Alanda Yapılmış Olan Çalışmalar

Authors : Nuriye GARİPAĞAOĞLU

Pages : 5-45

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-18

Article Type : Review Paper

Abstract :İşleyişi ve etkili faktörlerin bir sonucu olarak dünya ekosisteminin ortama ait sorunları, hem çok çeşitli-karmaşık, hem de etki payları çok farklıdır. Bu nedenle ortamı, ekolojik yönleriyle tanımak, sorunlarını, sebep-sonuç ve dağılış ilkesi kapsamında değerlendirmek, belirlenen sorunlara çözüm üretmek; mekânın doğru ve sürdürülebilir kullanımı açısından önemli sayılmaktadır. Günümüzde ekolojik ortam ve sorunlarına, birçok bilim disiplininde ilgi duyulduğu bilinmektedir. Hatta bu bakımdan birbirinden farklı bazı ekolojik uzmanlık dalları da mevcuttur. Bunlardan coğrafî ekoloji ise, ortama bir bütün olarak ve belli bir mekân birimi içerisinde yaklaşır. O nedenledir ki diğer yaklaşımlardan daima daha farklıdır. Özellikle gelişmiş ülkelerde, ekolojik ortam ve sorunları konuları üzerinde uzun zamandan beri durulmaktadır. Ancak bu tür çalışmalar, Türkiye için yeni ve özellikle coğrafya alanında sınırlı sayıda kalmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle coğrafî bir bakış açısıyla ekolojik ortam, kendisini meydana getiren atmosfer, hidrosfer ve litosfer gibi kürelere ayrılarak tanıtılmıştır. Bu kürelere ait ekolojik sorunlar, coğrafî metodolojinin neden-sonuç ve dağılış ilkesi çerçevesinde ele alınmıştır. Ortam sorunlarının kökenleri ve coğrafî dağılışları bir hayli farklı olduğundan, burada, mevcut sorunlara sınırlılık getirmek düşüncesiyle daha ziyade beşerî kökenliler ele alınmıştır. Deprem, kütle hareketleri, çığ gibi doğal kökenliler dahil edilmemiştir. Türkiye’de çevre sorunları alanında coğrafî yaklaşımla yapılmış olan araştırmalar ise, kendi içerisinde, ait olduğu küreye göre bir tasnife tabi tutulmuştur. Konu ve kapsam olarak ekoloji ağırlıklı olanlara öncelik verilmiş, akabinde ekosistemin sorunlarını konu alan çalışmalar incelenmiştir. Böylece Türkiye’de ekolojik ortam ve sorunlarına, coğrafyacıların bilimsel yaklaşımları ve katkıları saptanmaya çalışılmıştır.
Keywords : Ekoloji, Ekosistem, Çevre Sorunları, Sınıflama, Coğrafya, Türkiye