İki Aşamalı Çok Kriterli Karar Verme ile Performans Değerlendirmesi: AHP ve TOPSIS Yöntemlerinin Entegrasyonu

Authors : Pınar Kaya Samut

Pages : 57-67

Doi:10.18037/ausbd.16327

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Performans değerlendirmesi ve buna bağlı olarak daha etkin ve verimli karar süreçlerinin tanımlanması, işletmelerin sürdürülebilirliği ve rekabeti için önem arz etmektedir. Bir hizmet sektörü olan eğitimde de performansın değerlendirilmesi, iyileştirilmesi ve uluslar arası düzeyde analiz edilerek diğer ülkelerle rekabet edilebilir hale gelinmesi için eksikliklerin tartışılması gerekmektedir. Uluslar arası düzeyde eğitim performanslarının değerlendirilmesinin amaçlandığı bu çalışmada iki aşamalı çok kriterli bir karar verme yöntemi kullanılmıştır. İlk aşamada AHP (Analytic Hierarchy Process-Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi kullanılarak eğitim performans kriterlerinin ağırlıkları bulunmuştur. İkinci aşamada ise TOPSIS (Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi ile OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development- Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ülkelerinin eğitim performansları analiz edilerek, ülke sıralamaları elde edilmiştir. AHP yöntemiyle elde edilen performans kriterleri sıralamasında, eğitime yapılan harcamalar ve maaşlar eğitim performansını etkileyen en önemli kriterler olarak bulunurken, okullaşma oranı ise en düşük ağırlığa sahip performans kriteri olmuştur. İlköğretime ilişkin kriterlerin orta öğretime nazaran eğitim performansını daha çok etkilediği yine bulgular arasındadır. TOPSIS yöntemi ile elde edilen, eğitim performans sıralamasında en başarılı ülke Lüksemburg olarak bulunurken, en başarısız ülke ise Türkiye olmuştur. Lüksemburg’u, İsviçre ve Kanada izlemektedir. Bu ülkelerin öğretmen maaşlarının ve GSYH (Gayrisafi Yurtiçi Hasıla)’dan eğitime ayırdıkları payın oldukça yüksek olduğu göze çarpmaktadır.
Keywords : AHP, TOPSIS, Eğitim, Performans, OECD