Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924)

Authors : Esra SARIKOYUNCU DEĞERLİ

Pages : 89-106

Doi:10.18037/ausbd.725806

View : 25 | Download : 10

Publication Date : 2020-04-23

Article Type : Review Paper

Abstract :Milli Mücadele sürecinde ümmetin yerini “millet”, padişahın tartışılmaz kudreti yerini de “milli hâkimiyet” düşüncesi almaya başlamıştır. 23 Nisan 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılması ise, egemenliğin ulusa ait olması ilkesinin tasdiki açısından bir dönüm noktası olmuştur. Milli egemenlik ilkesi, 20 Ocak 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile birlikte vazgeçilmez bir anayasal kural haline gelmiş,1 Kasım 1922 tarihinde saltanatın kaldırılması; 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilanı; 3 Mart 1924 tarihinde hilafetin kaldırılması ile pekiştirilmiştir. Bu gelişmelerle Dünya basını yakından ilgilenmiş, kendi kamuoylarına aksettirmek için yoğun çaba sarf etmişlerdir. Bu ülkelerden biri de askerleri Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale’de Türklere karşı savaşmış olan Avustralya’dır. Avustralya basınının milli egemenliğe dayalı yeni Türk devletinin ortaya çıkışına gösterdiği ilgi bir hayli seçici olmuştur. TBMM’nin açılışı, 1921 Teşkilat-ı Esasiye kanununun ilanı basın tarafından görülmemiş, Cumhuriyetin ilanı ise yorumsuz haberlerle geçiştirilmiştir. Bununla birlikte, kendi ülkelerini doğrudan ya da dolaylı şekilde etkilediğini düşündükleri saltanatın ve hilafetin kaldırılması gibi konulara yoğun ilgi göstermişlerdir. Çalışmamızda Avustralya Milli Kütüphanesi (National Library of Australia)’ndeki gazete arşivinden yararlanılmak suretiyle, Avustralya basınının Türkiye’de milli egemenlik sürecinin gelişimine yaklaşımı irdelenecektir.
Keywords : Avustralya Basını, Mustafa Kemal Paşa, Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyetin ilanı, Hilafetin Kaldırılması