Eski Arap Hicvinin Özgün Bir Edebî Tür Olarak Doğuşu

Authors : Esat AYYILDIZ

Pages : 269-282

Doi:10.18037/ausbd.845803

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2020-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Hiciv (hicâ’) sanatı, Arap edebiyatının ana edebî tarzlarından biridir. Bu türün içerisinde, kusurlar, yenilgiler, budalalıklar, zaaflar, noksanlıklar ve hatalar, tercihen kabilelerin, hiziplerin, ailelerin, bireylerin yahut bizzat toplumun kendisinin ıslah edilmesi amacıyla alaya alınmaktadır. Arapçadaki hicâ’ sözcüğü, muhtemelen İbranicedeki h-g-h kökü ile eşasıllıdır. Hicâ’'nın asli anlamı, “sessizce bir sedayı telaffuz etmek, mırıldanmak, büyülü sözler söylemek ve büyülemek” olabilir. Ayrıca bu sözcüğün “tefekkür” manası da bulunmaktadır. Arap hicvinin kökeni, muhtemelen büyücülüğe dayanmaktadır. Söz konusu büyücülük, herhangi bir kabilenin veya bireyin itibarını zedelemesi umulan bir tür sihirli efsun yahut kâhinlere has bir lanetlemedir. İslam öncesindeki bir Arap yergicisi, kabilesinin kâhinidir. Arap edebiyatının ilk yergisel şiirleri, şeytanlarla ya da cinlerle iletişim kurduğu varsayılan kişilerce, düşmanların yok edilmesi amacıyla terennüm edilmiştir. Hicivcinin muazzam itibarı, büyücü olarak üstlendiği rolden kaynaklanmaktadır. Çünkü onun birincil vazifesi, efsunlu beyitler nazmetmektir. Bu şiirsel tür, erken dönem Arapları tarafından, gerek müstakil ve kısa parçalar halinde gerekse çok temalı bir kasidenin tematik bir bölümü olarak geniş çapta işlenmiştir. Bu çalışmada eski Arap hicvinin doğuşu ve antik yergi gelenekleri ile ilişkisi incelenecektir.
Keywords : Klasik Arap Edebiyatı, Klasik Arap Şiiri, Arap Hicvi, Büyücülük, Antik Mısır