Millî Mücadele’nin Askeri Başarıları ve ABD (1919-1921)

Authors : Sinan KIYANÇ

Pages : 121-144

Doi:10.18037/ausbd.907735

View : 19 | Download : 15

Publication Date : 2021-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada Ankara Hükümeti’nin Birinci İnönü Zaferi ile başlayan askeri başarılarının ABD kamuoyundaki etkisi ele alınmaktadır. Bu askeri başarılar uluslararası kamuoyunda geniş yer bulmuştur. Böylece uluslararası kamuoyunda Millî Mücadele’nin başarısı hakkında şüpheler son bulmuştur. Bu zaferler diplomatik ilişkilerin hızlanmasına neden olmuştur. Ankara Hükümeti’nin Londra Konferansı’na davet edilmesi, Sovyet Rusya, Afganistan, Fransa ile imzalanan antlaşmalar büyük yankı uyandırmıştır. ABD’de de bölgedeki çıkarları nedeniyle Ankara Hükümeti ile diyalog kurmaya çalışmıştır. ABD yönetiminin Ankara Hükümeti’ni diplomatik olarak tanımadaki gönülsüzlüğü ve kamuoyundaki Millî Mücadele’ye karşı tutum nedeniyle resmi adımlar atılamamıştır. Ankara Hükümeti’nin askeri başarıları bu tutuma karşı bir yapının oluşmasına neden olmuştur. ABD’nin İstanbul’daki temsilcileri her ne kadar resmi olmasa da Ankara Hükümeti ile temasa geçmiştir. Bir yandan da ABD’nin önde gelen gazetecileri Ankara’yı ziyaret etmiştir. Ziyaretleri sonrasında kaleme aldıkları yazılar ile ABD kamuoyunda Millî Mücadele lehine bir havanın oluşmasına neden olmuşlardır. Millî Mücadele’nin hemen başında gazeteci Louis Edgar Browne ve General James G. Harbord’un Sivas’a gelmesi, Heyet-i Temsiliye’nin gücünü göstermektedir. Bunun yanı sıra arşiv belgelerinden anlaşıldığı üzere ABD, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının hareketlerini yakından takip etmiştir. ABD’de yaşanan başkan değişimi ve lobi faaliyetleri nedeniyle bölgedeki gelişmelere karşı bir tavır takınılmıştır. Bu durum ABD ile diplomatik ilişkilerin 1927 yılında başlamasına neden olmuştur. 1921 yılının hemen başında Birinci İnönü Zaferi ve sonrasında gelen askeri başarılar ile diplomatik adımlar karşısında, Anadolu topraklarında ticari çıkarları ve misyoner örgütleri nedeniyle, ABD duyarsız kalamamıştır. Diplomatik ilişkilerin başlamamasına karşın ABD, Ankara Hükümeti ile temas kurmuş, Ankara’ya resmi olmasa da temsilciler atamıştır.
Keywords : Türkiye Cumhuriyeti, ABD, İnönü Savaşları, Mustafa Kemal Atatürk, Millî Mücadele, ABD Dışişleri Bakanlığı