Psikoterapi Etkililiğinde ve Terapötik İttifakta Empatinin Rolü: Sistematik Bir Gözden Geçirme

Authors : Sergen Sırmacı

Pages : 75-87

Doi:10.56955/bpd.1526849

View : 57 | Download : 43

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Empati her ne kadar genellikle, bir kişinin diğerinin duygularını, deneyimlerini, motivasyonunu veya bakış açısını anlaması olarak ifade edilse de diğer kişiye karşı genel olarak duyarlılık ve farkındalık içerisinde olmakta empati olarak tanımlanmaktadır. Empati insan etkileşimi içerisinde önemli bir yere sahip olmakla birlikte doğal olarak psikoterapi ortamı içinde önemli bileşenlerinden biridir. Bu araştırmada terapistin empatisiyle, terapötik ittifak ve psikoterapi etkililiği arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalar incelenerek sistematik bir gözden geçirme yapmak amaçlanmıştır. Bu hedef doğrultusunda PubMed, Google Akademik, Web of Science ve ScienceDirect veri tabanlarından son 15 yıl içerisindeki söz konusu konuyu inceleyen araştırmalar, belli anahtar kelimeler kullanılarak taranmıştır. Ulaşılan tarama sonuçları dahil edilme ve dışlama kriterlerinden geçirildikten sonra kalan 20 makale sistematik gözden geçirmeye dahil edilmiştir. Çalışmaların bulguları; katılımcıların özellikleri ve sahip oldukları psikopatolojiler, terapistlerin uyguladıkları psikoterapi türleri ve tasarladıkları araştırma desenlerinden bağımsız olarak terapistin empatisiyle, terapötik ittifak ve psikoterapinin etkililiğinin ilişkili olduğunu göstermektedir. Terapistlerin, danışanlar tarafından algılanan empati seviyesi yükseldikçe psikoterapinin etkililiği olarak tanımlanan depresif semptomların şiddeti, alkol ve madde kullanım miktarı azalmıştır. Empatinin psikoterapinin etkililiğiyle doğrudan bir ilişkisi olduğu görülse de aynı zamanda dolaylı bir etkisi de bulunmaktadır. Buna göre, terapistin gösterdiği empati, terapötik iş birliğini geliştirmekte ve terapötik iş birliği de psikoterapinin etkililiğini olumlu yönde etkilemektedir. Ayrıca psikoterapide empatinin kullanımı sadece yüz yüze ortamlar için değil, çevrim içi ortamlar için de önemlidir ve psikoterapinin etkililiğinde önemli bir faktördür.
Keywords : empati, terapist, psikoterapi etkililiği, terapötik ittifak