Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi

Authors : Halil TOKTAY, Mustafa İMREN, İbrahim Halil ELEKCİOGLU, Abdelfattah DABABAT

Pages : 219-227

Doi:10.16970/ted.62843

View : 22 | Download : 8

Publication Date : 2015-02-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Kök lezyon nematodları insert ignore into journalissuearticles values(RLN; Pratylenchus thornei ve P. neglectus ); buğday köklerine saldırarak, tahıl kalitesi ve miktarında küresel olarak önemli kayıplara neden olan önemli bir bitki paraziti nematod gurubudur. Türkiye’de buğday ekiliş alanlarında yaygın olarak bulunan bu nematodlarla ancak dayanıklı çeşitler ve rotasyonla mücadele etmek mümkündür. Maalesef bugüne kadar bu nematod gurubuna karşı tamamen dayanıklı olarak tanımlanan hiçbir ticari buğday çeşidi bulunamamıştır. Bu nedenle, buğday ıslah programlarında yüksek verimli ve kaliteli buğday çeşitlerine orta derecede insert ignore into journalissuearticles values(kısmi); dayanıklı ebeveynler kullanılarak dayanıklılık entegre edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmanın amacı bazı Türk yabani Emmer’lerinin insert ignore into journalissuearticles values( Triticum dicoccoides ); ve bazı ulusal yazlık buğday çeşitlerinin P. thornei ve P. neglectus ’a karşı dayanıklılık durumlarını ortaya koymaktır.  Bu amaçla her iki nematoda karşı yapılan iki farklı denemede, 32 yabani Emmer buğdayı ve 42 buğday çeşidinin, P. thornei veya P. neglectus bireylerine karşı dayanıklıkları 9 hafta boyunca kontrollü koşullar altında testlenmiştir. Sonuç olarak, P. thornei ve P. neglectus ’a karşı sırasıyla 25 ve 35 buğday çeşidinin orta derecede dayanıklılık reaksiyonu sağladığı belirlenmiştir. Toplamda 17 çeşit her iki nematoda karşı dayanıklılık göstermiştir insert ignore into journalissuearticles values(p <0.05);. Elde edilen verilere göre, tespit edilen dayanıklı buğday çeşitlerinin mevcut hatlardan daha dayanıklı olduğu belirlenmiş ve bu hatların Türkiye’deki ıslah programlarında mükemmel bir şekilde kullanılabileceği ortaya konmuştur. 
Keywords : Buğday, yabani emmer, kök yara nematodları, Pratylenchus spp, dayanıklılık