Sağlık hizmetlerinde toplum katılımı ve Türkiye deneyimi

Authors : Kayıhan PALA

Pages : 201-206

Doi:10.20518/thsd.72747

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2014-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sağlığı geliştirmenin en önemli bileşenlerinden biri toplum katılımıdır. Sağlık hizmetlerinde toplum katılımının önemi 1978’de Alma-Ata Deklarasyonuyla gündeme getirilmiştir. Alma-Ata Deklarasyonuna göre toplumun sağlık hizmetlerine planlama, organizasyon, uygulama ve denetimine en üst düzeyde katılımı sağlanmalıdır. Günümüzde katılım Alma-Ata Deklarasyonundaki tanımından uzaklaşmıştır. Yurttaş karar verme mekanizmaları içerisinde yer alamamakta ve “toplum finansmanı” sağlık alanında toplum katılımının bir parçası olarak dile getirilmektedir. Türkiye’de sağlık alanında toplum katılımı ilk kez 1961 yılında yayımlanan 224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesine Dair Kanun ile düzenlenmiştir. Ne yazık ki bu düzenleme yaygın olarak uygulamaya konulamamıştır. Sağlıkta Dönüşüm Programı insert ignore into journalissuearticles values(SDP); toplum katılımını temel olarak sağlık hizmetlerinin finansmanına insert ignore into journalissuearticles values(reçete bedeli, ilave ücret, yataklı tedavi ücreti vb.); katkı olarak düzenlemiştir. SDP ile 2009’da 466 milyon TL olan SGK muayene katılım bedeli 2012’de 2.132 milyar TL’ye yükselmiştir. Buna göre SGK muayene katılım payı yıllar geçtikçe yükselmekte ve 2012 yılında hane halkı sağlık harcaması içerisindeki oranı %18’i aşmaktadır. Sağlıkta Dönüşüm Programı toplum katılımına olanak sağlamayan yapısı nedeniyle de tartışılmalıdır.
Keywords : Toplum katılımı, sağlık hizmetleri, toplum finansmanı, Türkiye