Aile sağlığı merkezleri kuruluş yeri değerlendirmesi; metropol ilçe örneği

Authors : Sinan BULUT

Pages : 14-24

Doi:10.20518/tjph.902071

View : 22 | Download : 16

Publication Date : 2022-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırmada bir metropol ilçesinde bulunan aile sağlığı merkezlerinin konumlarının tespiti ve bu merkezlerin dağılımındaki dengenin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada ele alınan ilçede bulunan 124 mahalledeki 64 aile sağlığı merkezinin konumları belirlenmiş ve bu konumlarına göre haritalama ile 0.5 km, 1 km ve 5 km yarıçaplı fiziki alan genişlikleri çizilmiştir. Ayrıca belirlenen alanların nüfus yoğunluklarına göre de değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmada mahalle yüzölçümleri ve nüfuslarına göre aile sağlığı merkezleri dağılımları analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmada değerlendirilen ilçedeki 124 mahallenin 55’inde aile sağlığı merkezi bulunmaktadır. Bu mahallelerden 9’unda 2 aile sağlığı merkezi mevcutken 46’sında 1 aile sağlığı merkezi bulunmaktadır. Yapılan işaretleme ve oluşturulan 0.5 km’lik fiziki alana bakıldığında 16 aile sağlığı merkezinin fiziki alanının bir başka aile sağlığı merkezi ile kesişmediği ancak 49 aile sağlığı merkezinin 0.5 km’lik yarıçaplı alanının bir veya daha fazla aile sağlığı merkezi ile kesiştiği görülmüştür. 10 km çaplı mavi alanlara bakıldığında ise toplam aile sağlığı merkezlerinin yaklaşık %15’i ve toplam nüfusun yaklaşık %17 si bir alanda yer alırken, nüfusun yaklaşık %83’ünün yer aldığı diğer bir alanda ise aile sağlığı merkezlerinin yaklaşık % 85’inin yer aldığı görülmektedir. Sonuç: Araştırmada, aile sağlığı merkezlerinin kurulduğu yerlerin planlı ve mümkün olduğunca herkes için eşit erişimi sağlamayı mümkün kılacak şekilde olmadığı görülmüştür. Özellikle şehir merkezinde bulunan ve pek çok yoldan ulaşımın mevcut olduğu bölgelerde aile sağlığı merkezleri yoğunlaşmışken, şehir merkezinden uzak, ulaşımın sınırlı olduğu bölgelerde ise aile sağlığı merkezlerinin sayıca az olduğu değerlendirilmiştir.
Keywords : Aile hekimi, Sağlık hizmeti sunumu, Sağlık hizmetlerine erişim, sağlık bölgesi, coğrafi bilgi sistemi