Mecelle’nin Orta Doğu Devletlerine Tesiri

Authors : Abdulazim İBRAHİM

Pages : 8-18

Doi:10.32711/tiad.327196

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2017-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kısaca Mecelle olarak bilinen Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye, Osmanlı Devletinin son dönemlerinde Ahmet Cevdet Paşa başkanlığındaki ilmî bir heyet tarafından İslam hukuku esas alınarak hazırlanmış daha çok borçlar, eşya ve yargılama hukuku esaslarını ihtiva eden bir kanunnamedir. Bu kanun, Mısır ve Arap yarımadası hariç bütün Osmanlı mahkemelerinde uygulamaya konulduğu 1877 tarihinden devletin fiilen ortadan kalktığı tarihe kadar yürürlükte kalmıştır. Mecelle, bugünkü Suriye, Ürdün, Irak, Lübnan, İsrail ve Filistin’de uygulanmış, Osmanlı Devleti’nin sona ermesinden sonra da Anadolu’nun aksine bu ülkelerde bir süre daha yürürlükte kalmıştır. Özelde Irak Devletinin genelde ise Arap devletlerinin 20.yüzyıldaki medeni kanununun yasalaşma süreçleri incelendiğinde bu kanunların Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyeden ne derece etkilendiği görülecektir. Iraklı fıkıhçılar, medeni kanunları geliştirmek için Mecelle ’yi temel kaynak kabul etmişler ondan büyük oranda istifade etmişlerdir. Bu çalışmamızda Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye’den istifade eden ülkelerin, özel olarak Irak’ın çeşitli yasalar itibariyle etkilenme boyutları ele alınmıştır. Çalışmamızın sonunda Mecelle ’nin olumlu ve olumsuz yanlarına değinilmiştir.
Keywords : Mecelle, Orta Doğu, Osmanlı Hukuku, Irak, Medenî Hukuk