Bedî’ Disiplini Kapsamında Bir Söz Sanatı Önerisi: İstintâk

Authors : Adnan ARSLAN

Pages : 502-513

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Asırlar içerisinde sistematik bir hale kavuşan Belagat ilminin saç ayaklarından biri olan bedî’, lafzi ve manevi söz süsleme sanatlarını ele almaktadır. Tevriye, cinas ve tıbak gibi onlarca söz sanatı bu bilim dalı kapsamına alınmış ve sayısı belagat bilginlerinin katkılarıyla yüze ulaşmıştır. Bu çalışmada mevzubahis bedi ilmine bir katkı sadedinde “istintak” kavramı önerilmektedir. Bedî’ ilminde hayvanlara, bitkilere, cansız ve soyut varlıklara insanlara ait özellikler nisbet etme anlamında edebiyat terimi olan teşhis sanatından daha daraltılmış bir kavram olarak istintak, ölmüş olanları duyan ve anlayan bir canlı insan olarak varsayma düşüncesine dayalıdır. Bunun Arap şiirinde pek çok örnekleri vardır. Bu şiirlerde şairin, ruhun varlığı ve ebediyetine olan inancı önem arz etmektedir. İstintak ile maksat sadece ölüye duyulan özlem değildir. Zühd şairleri için istintak, vaaz ve irşat amacı ile sıklıkla kullanılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma Arap şiirinde sıklıkla başvurulan bir yöntem olarak ölülere hitap etmenin müstakil bir söz sanatı olarak kabul edilmesini tavsiye etmektedir.
Keywords : Arap Dili ve Belagati, İStintak, Ölü, Teşhis, Arap şiiri