Descartes’ın Bilgi Felsefesinde Tanrı’nın Yeri ve Kısır Döngü Meselesi

Authors : Nilüfer URLU ÜNALDI

Pages : 384-403

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Descartes düşüncesinde Tanrı merkezî bir yer tutar. Tanrı’nın varlığı ve mükemmel oluşu birkaç anlamda Descartes’ın çok işine yarar. Bunlardan ilki duyularımıza çarpan dünyanın varlığına geçebilme olanağı sağlamasıdır. Tanrı var olduğu ve aldatıcı olmadığı için duyulur dünya vardır ve gerçektir diyebiliriz. İkincisi, birinciyle de bağlantılı olarak aldatmayan Tanrı’nın ruha/akla verdiği anlama yetisi yanılıyor olamaz, öyleyse açık ve seçik olarak idrak ettiğim her şey doğrudur. Bu Descartes’ın doğruluk kuralıdır ve Tanrı’nın garantörlüğü sağlanarak doğru bilginin olanak koşulu olarak belirir. Ancak Tanrı ile açık-seçik bilginin ilişkisinde bir döngüsellik olduğu suçlaması Kartezyen epistemolojiye yönelik en önemli eleştiri olarak karşımıza çıkar. Buna göre Descartes bir yandan, kendisine en sarsılmaz/kesin görünen inançlar hakkındaki şüpheyi ortadan kaldırmak için aldatıcı olmayan bir Tanrı’nın varlığına ihtiyaç duyarken; diğer yandan, Tanrı’nın varlığına ilişkin öne süreceği delillerde ona apaçık görünen bazı şeylerin varlığını varsaymak zorunda kalır. Biz bu makalede bu akıl yürütme sürecini ve döngüsellik meselesini araştırmaya çalışacağız ve sözü edilen konuda esasen bir kısır döngü olmadığını ve Descartes’ın zaten Tanrı’nın varlığından bağımsız olarak kendisinden şüphe edilinsert ignore into journalissuearticles values(e);meyen açık ve seçik doğruların varlığını ve bilinebilirliğini kabul ettiğini savunacağız.
Keywords : tanrı, cogito, eistemoloji, kısır döngü, açık seçik, şüphe, tanrı, epistemoloji