Mustafa Sabri Efendi’nin Kaderle İlgili Bazı Ayetlere Dair Yorumlarının Mukayeseli Tahlili

Authors : Fatih ÇELİKEL

Pages : 769-793

Doi:10.32711/tiad.1190096

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Mustafa Sabri Efendi, Şeyhülislamlık görevini üstlenmiş, son yüzyılın önemli İslam âlimlerinden biridir. Oldukça çalkantılı bir hayat süren Mustafa Sabri Efendi’nin kader konusundaki görüleri dikkat çekicidir. Mustafa Sabri Efendi, kader mevzusunda önceleri Mâturîdî çizgiyi takip etmiş ancak özellikle Mısır’a yerleştikten sonra Eş’âr’î anlayışı benimsemiştir. Kader konusunda temel referansının Kur\`ân olduğunun altını ısrarla çizmiş, görüşüne dayanak olarak gördüğü ayetleri büyük bir özgüvenle tefsir etmiştir. Ayetlere getirdiği yorumlarla bir yandan takip etmiş olduğu çizginin hakkâniyetini ispatlamaya çalışırken diğer taraftan ilgili ayetlerin Mâturîdî anlayışla tefsir edilmesinin hatalı olduğunu ortaya koymaya çalışmıştır. Bu çalışmada Mustafa Sabri Efendi’nin temel referans olarak gördüğü ayetlere dair yorumları, çeşitli tefsirler ve özellilke bu konuya hasredilmiş çalışmalar üzerinden mukayeseli bir bakış açısıyla tahlil edilmeye çalışılmıştır. Başta Muhammed Zâhid el-Kevserî ve Elmalılı Hamdi Yazır olmak üzere bazı isimlerin Mustafa Sabri Efendi’nin yorumları ile çatıştığı görülmüştür. Bu iki yaklaşımdan genel durumlar itibariyle Muhammed Zâhid el-Kevserî\`nin yaklaşımının metodolojik açıdan daha isabetli olduğu görülmüştür.
Keywords : Tefsir, Kader, Mustafa Sabri Efendi, Ayet, Yorum