Arapçada İ’lâmî Makâmeler

Authors : Muhammet Ali Can

Pages : 769-789

Doi:10.32711/tiad.1368369

View : 48 | Download : 53

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam’ın gelişinden sonra Arap Edebiyatı, Kur’an-ı Kerim’in yoğun etkisi altında kalmıştır. Nesir ve şiirlerde Kur’an-ı Kerim’den iktibaslar sıkça yapılmıştır. Makâme türü eserlerde iktibasların yanı sıra Kur’ân-ı Kerim’in sanat yönü örnek alınmıştır. İlk başta irticâlî konuşma olarak ortaya çıkan hitâbî makâmeler, daha sonra yerini yazılı olarak hazırlanan hikâye makâmelerine bırakmıştır. Bunun edebî çevrede rağbet görmesi sonucu bilgi verme amaçlı yazılar da makâme türünde yazılmaya başlanmıştır (i’lâmî makâmeler). İ’lâmî makâmelerin bir kısmı hikâye ile karışık olarak yazılmıştır. İ’lâmî makâmelerde ilk başlarda belirli bir konu ele alınırken, ilerleyen zamanda tiyatro türü gibi iki ya da daha fazla canlı varlık tartıştırılmıştır. Daha sonraki aşamada makâmelerde önce cansız nesneler, en son aşamada ise ilim gibi soyut objeler konuşturulmuştur. Türkiye’de hikâye makâmeleri hakkında birçok çalışma bulunmasına rağmen, i’lâmî makâmeleri hakkında yapılan araştırmaların sayısı oldukça azdır. Bu makale ile i’lâmî makâmeleri hakkında özet bilgi sunularak bundan sonra yapılacak olan çalışmalara anahtar oluşturulması amaçlanmaktadır.
Keywords : Makâme, Arap, Arapça, Edebiyat, İlâmî