15. Yüzyıl Osmanlı’da Kadın Hekim ve Hemşire Tasvirleri: Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye Örneği

Authors : Zehra Gençel Efe, Merve Süngü

Pages : 641-664

Doi:10.32711/tiad.1482164

View : 117 | Download : 129

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca tıbbın babası kabul edilen Hipokrat gibi birçok hekim tıp ve dünya tarihine önemli izler bırakmışlardır. Bu iz bırakanlardan birisi de XV. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde yaşayan Türk hekim Sabuncuoğlu Şerefeddin ’dir (öl.873/1468’den sonra). Amasya’da cerrahlık yapan Sabuncuoğlu Şerefeddin yazdığı eserler ile döneminde çığır açmıştır. Sabuncuoğlu Şerefeddin ‘in Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye adlı eseri ise tıp ve cerrahi alanında oldukça önemli bir eser olup gerek içeriği gerekse minyatürleri ile oldukça dikkat çekmektedir. Tedavi yöntemlerini minyatürlerle destekleyen Sabuncuoğlu Şerefeddin eserine toplam 140 minyatür eklemiştir. Dönemin koşulları dini, sosyolojik, kültürel açılardan göz önüne alındığında eserde toplam 56 minyatürde yer alan kadın tasvirleri, İslam tıbbı açısından döneme damga vurmuştur. Bu çalışma Sabuncuoğlu Şerefeddin ’in Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye isimli eserinin üzerinden, aslında göz önünde olmasa da hayatın her alanında yer alan kadın hekim ve hemşirelerin, XV. yüzyılda tıp alanında var olduğunu minyatürdeki tasvirleri üzerinden bir kez daha göstermek ve metindeki tedavi işlemlerinin tasvirlere ne oranda yansıtıldığını belirlemek amacıyla kaleme alınmıştır.
Keywords : İslam Tarihi, İslam Tıbbı, Sabuncuoğlu Şerefeddin, Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye, Kadın Minyatürleri, Hekim Minyatürleri, Hemşire Minyatürleri.