Türk Edebiyatında Fânî Mahlaslı Şâirler

Authors : Şevket Enes Samancıoğlu

Pages : 957-980

Doi:10.32711/tiad.1568977

View : 57 | Download : 88

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, \\\"Fânî\\\" mahlasını kullanan şâirler arasındaki kimlik karmaşasını çözümlemeyi, her bir şâirin edebî kişiliğini ayırt etmeyi ve aynı mahlası kullanan şâirleri bir araya getirerek değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Divan edebiyatında mahlas kullanımı, şâirlerin edebî kimliklerini oluşturdukları köklü bir gelenek olmasına rağmen, aynı mahlası seçen birden fazla şâirin varlığı, zamanla kimlik karışıklıklarına neden olmuştur. Bu durum, özellikle biyografik bilgilerin sınırlı olduğu şâirler üzerinde yapılan araştırmalarda ciddi bir problem teşkil etmektedir. Tezkireler ve diğer tarihî kaynaklar, aynı mahlası taşıyan şâirlerin hayat hikayelerini ve eserlerini birbirine karıştırabilmekte, bu da edebiyat araştırmacıları için metodolojik bir zorluk yaratmaktadır. Çalışmada, \\\"Fânî\\\" mahlasını kullanan şâirlerin kimliklerinin tezkirelerde ve literatürde karıştırıldığı tespit edilmiştir. Özellikle Fânî İsa Hoca ve Alacahisarlı Fânî örnekleri üzerinden bu kimlik karmaşası ele alınmış, tezkirelerdeki eksik ve yanlış bilgilerin neden olduğu sorunlar ortaya konmuştur. Ayrıca, çalışmamızda aynı mahlası kullanan şâirler üzerine yapılan çalışmaların edebiyat araştırmalarına sunduğu katkılar değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında, tezkireler ve diğer tarihî kaynaklar incelenmiş ve \\\"Fânî\\\" mahlasını kullanan toplam on bir şâir tespit edilmiştir. Bu şâirlerin bir araya getirilmesiyle edebiyat tarihine katkıda bulunarak araştırmacılara bir referans kaynağı oluşturmak hedeflenmiştir.
Keywords : Türk Edebiyatı, Türk İslam Edebiyatı, Şâir, Mahlas, Fânî