Reisülküttâp Mehmet Raşit Efendi Kütüphanesi’ndeki Kelâm ve Akâid Eserleri

Authors : Ayhan Işık

Pages : 449-475

Doi:10.32711/tiad.1589100

View : 39 | Download : 87

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde ilmî ve kültürel mirasın gelecek nesillere aktarıldığı en önemli kurumlardan biri vakıflardır. Dinî, ictimaî, siyasî, iktisadî ve idarî sahada oldukça aktif vazife yürüten vakıflar, toplumun eğitim seviyesinin gelişmesine katkı sağlamıştır. Özellikle kitap ve kütüphane vakıfları, toplumun eğitim seviyesinin yükseltilmesinde ilk sırada yer almaktadır. Bu bağlamda Osmanlı devlet ricalinden Reisülküttâp Mehmet Raşit Efendi’nin Kayseri’deki Kütüphanesi, döneminin bir nevi yazılı kültür hafızasıdır. Mehmet Raşit Efendi, sadece kütüphane binasını yaptırmakla kalmamış, içerisine pek çok alanla ilgili temel sayılabilecek yazma eserleri de bağışlamıştır. Çalışmamızda Şer‘iyye Sicilleri Arşivi’nde kayıtlı Reisülküttâp Mehmet Raşit Efendi’nin vakfiyesi esas alınmak suretiyle kütüphanedeki kelâm ve akâid eserleri incelenmiştir. Çalışmamızda ayrıca, Reisülküttâp Mehmet Raşit Efendi Kütüphanesi’nin, İstanbul Müftülüğü Şer‘iyye Sicilleri Arşivi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nden tespit ettiğimiz vakfiyesindeki kayıtlar ile basılı/dijital kataloglarındaki eserler mukayese edilmiştir. Kütüphanenin kurulduğu dönemdeki kelâm ve akâid ile ilgili eserlerin toplu bir şekilde listesinin sunulmasıyla Osmanlı dönemi kelâm eserleriyle ilgili literatürdeki eksikliğin giderilmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Kelâm, İslâm Mezhepleri Tarihi, Şer‘iyye Sicili, Vakıf, Mehmet Raşit Efendi