İbnü’l Cevzî’nin Tenbîhu’n-Nâimi’l-Gamr Ala Mevâsimi’l-Umr Adlı Eserinde Hadis Kullanımı

Authors : Abdullah Aydın

Pages : 429-448

Doi:10.32711/tiad.1602664

View : 41 | Download : 51

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Her çağda insan ömrü farklı amaçlar doğrultusunda çeşitli dönemlere ayrılmıştır. İbnü’l-Cevzî (ö. 597/1201) hicri 6. asırda yaşayan üretken İslam âlimlerinden biridir. O, insan ömrünü, çocukluk, gençlik, yetişkinlik, yaşlılık ve ihtiyarlık olmak üzere beş dönem şeklinde taksim ettiği Tenbîhu’n-nâimi’l-gamr ala mevâsimi’l-Umr adlı bir risale kaleme almıştır. Bu eserinde her dönemin başat problemlerini belirleyerek bu sorunlara kendi bakış açısına göre çözüm önerisi ve tavsiyelerde bulunmuştur. Önerilerinde âyet ve hadisler, şiirler, sahâbe ve tâbiûn sözlerini kullanmıştır. Bu çalışmada risalenin muhtevasındaki temel unsurlara temas edilmiştir. Yaş dönemlerindeki tavsiyeleri üzerine günümüz açısından değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca çalışmada, yazarın her yaş döneminin sorunlarına dair yaptığı tespit ve tavsiyeleri, ana hatlarıyla çağdaş psikoloji ilminin yaklaşımlarıyla karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra risaledeki hadis kullanımı incelenmiş ve merfû rivayetlerin sıhhat derecesi tespit edilmiştir. Eserde yer verdiği 8 merfû rivayetten dördünün sahîh ve hasen, birinin zayıf, ikisinin aşırı zayıf, bir rivâyetin de mevzû olduğu belirlenmiştir. Hatta risalede yer alan uydurma rivayetin mevzû hadisleri toplamak amacıyla kaleme aldığı el-Mevzûât isimli eserinde yer aldığı da tespit edilmiştir.
Keywords : Hadis, Psikoloji, Eğitim, Sahîh, Mevzû.