Farklı doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky.) populasyonlarına ait fidanların morfolojik ve fizyolojik karakteristikleri

Authors : Orhan GULSEVEN, Sezgin AYAN, Halil Barış ÖZEL, Esra Nurten YER

Pages : 180-186

Doi:10.18182/tjf.576898

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Fidanlıkların ekolojik koşulları fidanların hem morfolojik hem de fizyolojik özellikleri dolayısıyla gelişimleri üzerinde etkili olabilir. Ayrıca, belirli bir yetişme ortamı koşullarına adapte olmuş popülasyonların; tohumların toplanmış olduğu popülasyonların genetik özellikleri de yine fidanların gelişimi üzerinde etkilidir. Bu çalışmada, doğu kayınının insert ignore into journalissuearticles values(Fagus orientalis Lipsky.); doğal yayılış alanının farklı yörelerinden toplanan tohumlar, aynı ekolojik koşullarda ekilmiştir. Farklı popülasyonlara ait fidanların aynı ekolojik koşullardaki morfolojik ve fizyolojik özellikleri mukayeseli olarak araştırılmıştır. Çalışmada; Bursa-İnegöl, Balıkesir-Dursunbey, Sakarya-Akyazı, Kastamonu-Çatalzeytin, Zonguldak-Devrek-Tefen, Zonguldak-Devrek-Akçasu ve Bartın-Yenihan popülasyonlarından tohumlar tedarik edilerek Zonguldak Gökçebey Devlet Orman Fidanlığında yetiştirilmiştir. İkinci vejetasyon dönemi sonunda; 2+0 yaşlı çıplak köklü fidanların fizyolojik [klorofil a, klorofil b, toplam klorofil, yaprak üzerindeki nisbi nem yüzdesi insert ignore into journalissuearticles values(NNİ%); ve birikimli transpirasyonları insert ignore into journalissuearticles values(S);]ve morfolojik özellikleri [fidan boyu insert ignore into journalissuearticles values(FB);, kök boğazı çapı insert ignore into journalissuearticles values(KBÇ);, fidan dal sayısı insert ignore into journalissuearticles values(FDS);, fidan gövde ve kök taze ağırlıkları insert ignore into journalissuearticles values(GTA, KTA);, toplam fidan taze ağırlığı insert ignore into journalissuearticles values(TFTA);, fidan gövde ve kök kuru ağırlıkları insert ignore into journalissuearticles values(GKA, KKA);, toplam fidan kuru ağırlığı insert ignore into journalissuearticles values(TFKA);, kuru kök yüzdesi insert ignore into journalissuearticles values(%KKök);, katlılık insert ignore into journalissuearticles values(Kİ);, gürbüzlük indisi insert ignore into journalissuearticles values(Gİ); ve Dickson kalite indeksi insert ignore into journalissuearticles values(DKİ);] belirlenmiştir. Sonuç olarak; Popülasyon faktörü, katlılık indisi insert ignore into journalissuearticles values(Kİ); ve gürbüzlük indisiinsert ignore into journalissuearticles values(Gİ); dışındaki bütün morfolojik karakterlerde önemli bir varyasyon oluşturduğu ayrıca, fizyolojik özelliklerden toplam klorofil miktarı ve yaprak üzerindeki nispi nem yüzdesi üzerinde farklılığa sebebiyet verdiği tespit edilmiştir. Zonguldak-Devrek-Akçasu ile Zonguldak-Devrek-Tefen popülasyonlarına ait fidanların gerek morfolojik gerekse fizyolojik karakterler bakımından en yüksek değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada dikkati çeken en önemli husus; fidanlık ekolojisine en yakın popülasyonlardan elde edilen fidanların en yüksek fidan değerlerine sahip olduğudur.
Keywords : Doğu Kayını, Fidan kalitesi, Populasyon, Sınıflandırma standartları, Fidan karakterleri