Tabiat parklarının korunan alan statülerinin değerlendirilmesi: Batı Karadeniz örneği

Authors : Erdoğan ATMIŞ, Hikmet Batuhan GÜNŞEN, Damla YILDIZ

Pages : 148-158

Doi:10.18182/tjf.711344

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sunduğu hizmetlerin daha anlaşılır olmaya başlamasından dolayı korunan alanların önemi dünya genelinde her geçen gün daha da artmaktadır. Bundan dolayı bu alanların hem sayısını hem de niteliğini yükseltmeye yönelik çalışmalar hız kazanmıştır. Fakat diğer taraftan mevcut veya potansiyel korunan alanlardan elde edilmek istenen ekonomik kazanımlar, bu kaynakların korunmasını sekteye uğratabilmektedir. Bu çalışma; günümüzde korumadan çok kullanıma dönük olarak yönetilen tabiat parklarının korunan alan statülerinin korunan alanlar sistematiğindeki yerinin sorgulanması amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda Batı Karadeniz Bölgesi’ndeki üç ilde bulunan 9 tabiat parkı incelenmiş, mevcut gelişme planları doğa koruma bakımından değerlendirilmiş ve kullanıma açık olan üç tabiat parkındaki kullanıcılarla anketler yapılmıştır. Çalışma bulgularına göre bu alanlar büyük bir oranda piknik yapmak için kullanılmaktadır. Tabiat parklarının orman içinde tesis edilmiş olması kullanıcılar için en çekici yandır. Ancak görüşülen tabiat parkı kullanıcılarının çoğunluğu geldikleri yerin bir korunan alan olduğunu dahi bilmemekte ve bu parklara ait tanıtımların yetersiz olduğunu düşünmektedir. Kullanıcılar tabiat parklarının hangi kuruluş tarafından yönetildiğini de bilmemektedir. Tabiat parklarının insan-doğa etkileşiminden dolayı mutlak doğa korumanın mümkün olmadığı alanlarda doğanın korunmasında önemli rol üstlendiği açıkça görülmektedir. Ancak bilgi birikimi, mevzuat ve katılım gözetilmeden, tabiat parklarıyla ilgili alınan anlık politik kararlar, tabiat parklarında koruma-kullanma dengesinin kullanmaya doğru kaymasına ve tabiat parklarının korunan alan sistematiğindeki doğru yerinin olumsuz yönde değişmesine neden olmaktadır. Bu değişimi önlemek için; tabiat parklarının doğa korumanın ağırlık kazandığı bir yönetim anlayışına yeniden kavuşturulması gerekmektedir.
Keywords : Kentleşme, Korunan alan, Ormancılık, Rekreasyon, Yeşil altyapı