Ağaç İşleri Endüstrisindeki Çatı Makası Elemanlarında Farklı Bağlantı Elamanlarının Araştırılması

Authors : Ramazan Bülbül, H.özgür İmirzi, Nihat Döngel, Musa Kaya, Nurettin Gökbulut, İbrahim Pazarkaya, Emin Berk Kaya, Mert Arslan

Pages : 45-54

Doi:10.18182/tjf.1522038

View : 54 | Download : 102

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, geleneksel ahşap çatı sistemlerinde kullanılan mertek ve taban elemanlarının bağlantı noktalarındaki farklı birleştirme açıları (mertekte 90°, tabanda 90° ve açıortay) ile bu bağlantı noktalarının tespit edilmesinde kullanılan farklı bağlantı gereçlerine (Çivi, vida ve bulon) bağlı olarak; çatı makaslarının basınç emniyet gerilmeleri tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada hava kurusu rutubet değeri %14, yoğunluk değeri 0.539 g/cm3, eğilme direnci 95.37 N/mm2, Eğilmede elastikiyet modülü değeri 10793,53 N/mm2 ve dinamik eğilme direnci değeri ise 16.142 kJ/m2 olan sedir (Cedrus libani A.Rich.) odunundan üretilen çatı makasındaki elemanların bağlantı noktalarında tespit edilen en yüksek basınç emniyet gerilmesi değerinin; bulon bağlantı gereci ve mertekte uygulanan 90°’lik açıya bağlı olarak 366.77 N/mm² olduğu tespit edilmiştir. En düşük basınç emniyet gerilmesi ise çivi bağlantı gereci ve mertekte uygulanan 90°’lik açıya bağlı olarak 38.93 N/mm² olarak tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan çalışmada mertek ya da tabanda uygulanan 90°’lik birleştirme açıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre hem geniş açıklıklara ve hem de fazla yük taşıma potansiyeline sahip çatı sistemlerinde; mertek ya da tabanda 90°’lik birleştirme açılarının önemsiz olduğu fakat bağlantı gereci olarak bulon bağlantı gerecinin kullanılması önerilir. Bu çalışmanın diğer bir yönü ise çatı makasında meydana gelen basınç emniyet gerilmesinin tespitine yönelik uygulanan deneysel işlemler sonlu elemanlar metodu (FEM) ile de uygulanmıştır. Bu metoda göre ise vida bağlantılı mertek ve taban birleştirmelerinde kayma gerilmelerinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Sedir, Çatı Makası, Bağlantı Elemanı, Modelleme, sonlu elemanlar analizi