Anadolu sedir ormanlarının son buzul maksimumundan günümüze fosil ve güncel polen verilerine göre gelişimi

Authors : Mustafa Doğan

Pages : 105-119

Doi:10.18182/tjf.1571559

View : 74 | Download : 116

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Review Paper

Abstract :Akdeniz Havzası, zengin biyoçeşitliliği ve kültürel zenginliğiyle farklı ekosistemlere ev sahipliği yapmaktadır. Bu bölge, orman tarihi ve kültürel önemi açısından Akdeniz Havzası\\\'nın simge ağaç türlerinden biri olan sedir ormanlarının yaşam alanıdır. Akdeniz Havzası\\\'nda yayılış gösteren sedir türleri arasında, günümüzde Cedrus libani\\\'nin en geniş yayılış alanı Anadolu’dur. Bu çalışma, Anadolu\\\'daki sedir ormanlarının tarihsel gelişimini ve polen analizlerindeki temsiliyetini incelemektedir. Fosil ve güncel polen verileri kullanılarak, SBM (Son Buzul Maksimumu) döneminden günümüze kadar sedir ormanlarının coğrafi yayılımı ve zaman içindeki değişimleri araştırılmıştır. Bu amaçla Anadolu\\\'da yapılan fosil ve güncel polen çalışmaları derlenmiş, örnek noktaları belirlenmiş, çalışmalara ait sedir yüzdeleri toplanarak grafik haline getirilmiştir. Bulgular, sedir ormanlarının Anadolu’da yerel ve parçalı bir dağılıma sahip olduğunu, tarihsel dönemler arasında önemli değişimlerin yaşandığını ortaya koymaktadır. SBM döneminde uzun süreli sedir varlığını gösteren çalışmaların azlığına ek olarak, bu dönemde iklim koşullarıyla uyumlu düşük sedir varlığı tespit edilmiştir. SBM sonrası iklim değişikliklerine bağlı olarak sedir varlığı, lokasyonlara göre değişiklik gösterse de bazı bölgelerde önemli oranlarda temsil edilmiştir. Güncel polen çalışmalarında da sedir ormanlarının yerel ve parçalı bir dağılıma sahip olduğu, fosil polen verileriyle tutarlı bir şekilde gözlemlenmiştir. Bu çalışma, Anadolu’daki sedir ormanlarının tarihsel ekolojik dinamiklerini anlamak ve bölgesel değişimlerin jeo-ekolojik etkilerini değerlendirmek amacıyla geniş bir veri seti sunmaktadır. SBM’den günümüze kadar sedir ormanlarının coğrafi yayılımının büyük ölçüde değişmediği ve parçalı bir dağılım gösterdiği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Cedrus libani, Sedir ormanı, Anadolu, Fosil polen, Güncel polen