Türkiye'nin ilk turizm rehberi “Türkiye kılavuzu” ve hazırlayıcısı Hüseyin Orak

Authors : Zakir AVŞAR, Mehmet YÜKSEL

Pages : 33-44

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2012-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede fikrî oluşum süreci 1936'da başlayan sadece birinci cildi 1946 yılında yayınlanabilen ansiklopedik bir kültür turizm ve ticari tanıtım rehberi olan “Türkiye Kılavuzu” adlı eser ve hazırlayıcısı işadamı Hüseyin Orak'ın ilgi çekici hayatı konu edilmektedir. Böyle bir eseri hazırlatma fikri genç Cumhuriyet'in önde gelen işadamlarından biri olan Hüseyin Orak'ın 1936 yılında kendi çocuklarını trenle yurt seyahatine çıkarırken gezip görecekleri yerleri daha iyi tanıyabilmeleri için aradığı tanıtım ve rehber kitaplarını bulamamasıyla doğar. Bir işadamı olarak kendisinin finanse ederek hazırlatma düşüncesi ile tasarlanan bu eser başlangıçta Türkiye'nin bütün illerini ve ilçelerini kapsayacak şekilde beş cilt olarak planlanır. Bu çerçevede; illerin 1945-46 yıllarındaki coğrafi durumuna arazi yapısına iklimine yeraltı ve yerüstü zenginliklerine ticari hayatına ekonomik ve sosyal yapısına kültürel ve tarihi zenginliklerine folklorik değerlerine gezilip görülmesi gereken yerlerine ulaşımına önemli şahsiyetlerine ve benzeri hususlara ilişkin bilgiler ayrıntılı ve özenli bir şekilde toplanır. Yalnızca ilk cildi kitaplaştırılabilen ve “Türkiye Kılavuzu” adıyla yayınlanabilen eser ilk ayrıntılı Türkiye tanıtım rehberi olma özelliği ile önem taşımaktadır. Eser hazırlanması sürecinde yer alan isimler bakımından olduğu kadar yapılan çalışmanın bilimselliği ve ciddiyeti bakımından da büyük bir öneme haizdir. Ayrıca 1940'lı yıllar Türkiye'sinin de sosyal ekonomik ve kültürel açılardan tahliline katkıda bulunabilecek değerli bilgiler ihtiva etmektedir. Eser hakkında günümüze kadar akademik anlamda hiçbir çalışma yürütülmemiş olmakla birlikte yayınlandığı yıllarda akademik idari siyasi sahada önde gelen şahısların ilgisine mazhar olmuş ve bu konuda dönemin gazetelerinde yayınlar yapılmıştır. Bütün bu çevrelerden gelen övgü ve takdirlere rağmen umulan ilgiyi görmemiş planlanan şekilde birinci ciltten sonraki ciltler basılamamış bu kıymetli teşebbüs akim kalmış müteşebbisi ise hayatının geri kalanını büyük ekonomik sıkıntılar içinde geçirmiştir.
Keywords :