The Discussion of Political Islam and Democracy in Afghanistan

Authors : Hüsamettin İNAÇ, Jawid ASEFI

Pages : 1-12

View : 37 | Download : 18

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Afganistan, çoğu muhafazakar ve dindar olan Müslüman nüfusun % 99`undan fazlası ile Asya`nın kalbinde yer almaktadır. İslam, uzun geçmişten yirminci yüzyıla kadar Afganistan`da yönetişim ve siyaset üzerinde etkili oldu ve din, siyasetin ayrılmaz bir parçasıydı. Kuruluşundan yirminci yüzyıla kadar krallar tarafından yönetildi ve Amanullah Han, 1920`lerde modernizm ve demokratik düzene doğru ilerlemeye başlayan ilk Afgan kralı oldu. Afganistan’ın 1919’da Amanullah Han’ın İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasının ardından dinin siyasetteki rolü değişti ve bunun nedeni, bazı Mollaların ve muhafazakarların Amanullah Han’ın modern ve demokratik reformlarına başta İngiltere olmak üzere yabancıların kışkırtmasıyla tepki göstermesiydi. Afganistan`da ikinci demokratik dalga 1963-1973 yıllarında görüldü, ancak İslamcıların ve komünistlerin neden olduğu darbeler, müdahaleler ve savaşlar sonucunda devam edemedi. Siyasal İslam hareketleri, 1924`te Mustafa Kemal Atatürk`ün hilafetin kaldırılmasına, yeni dünya düzenine ve çeşitli alanlarda Müslüman geri kalmışlığına tepki olarak, bazı kişiler tarafından sosyal ve siyasi gruplar oluşturarak Mısır ve Hindistan`da ortaya çıktı. İslamcı hareketlerin öncülleri olarak bilinen Mısırlı Müslüman Kardeşler ve Mevdudi’nin Cemaati İslami 1960`lardan sonra Afganistan`da siyaseti etkiledi. Hasan el-Benna’nın ılımlı fikirleri, Afganistan Müslüman Gençlik Örgütü’nün El Ezher’de eğitim gören ve Müslüman Kardeşlerin İslam, hükümet, toplum vb. konular hakkındaki fikirlerinin etkisiyle ülkeye geri dönen liderleri aracılığıyla 1960’larda ortaya yayıldı. 1941`de Hindistan alt kıtasında kurulan Mevdudi Cemaati İslami, Afgan İslamcıları etkileyen bir başka İslami harekettir ve Mevdudi`nin İslami hükümet hakkındaki fikirleri Afgan İslamcılar için temel oluşturmuştur. Kutub`un, 1980`lerde Afgan-Sovyet savaşı sırasında “cehalet” teorisinde ifade edilen fikirleriyle Afgan İslamcıları, özellikle radikal İslamcıları etkiledi. Afganistan, uzun bir istikrarsızlık geçmişine sahip bir ülke, ve siyasal İslam bu durumun en önemli oyuncularından biridir. Bu çalışma, Afganistan`da siyasal İslam ve demokrasi ve bunların birbirleriyle olan ilişkileri ve etkileri ile ilgili literatür alanındaki bir boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır.
Keywords : İslam, Siyasal İslam, Demokrasi, Hükümet, Politika, Devlet, Afganistan