Türkistan’da Rus Kolonizasyonunun İdari Sahaya Yansıması: Volost Yöneticiliği

Authors : Hatice KARIMOV

Pages : 30-45

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkistan’da askeri-halk idari sistemi, 11 Temmuz 1867 tarihli Sır Derya ve Yedisu oblastlarının idaresi hakkındaki geçici nizamname tasarısıyla yürürlüğe kondu. Bu sisteme göre oblast ve uyezd düzeyinde tüm sivil yönetim, askeri rütbelilerin elinde toplandı ve kırsal nüfus, kendi içinden seçtiği ancak Taşkent’teki bölgesel insert ignore into journalissuearticles values(Rus); yönetimin onayına tabi volost yöneticileri ve aul aksakalları tarafından yönetildi. Rus idaresi, volost ve aul yönetimlerini muhafaza ederek, “yabancı” güç ile ilgili hoşnutsuzluğun yayılma tehdidini ortadan kaldıracağına inanıyordu. Aynı şekilde yerel yönetimler, halk arasında Rus iktidarı fikrini yaygınlaştırma aracı olarak kullanılacaktı. Sömürge idaresinin ana figürü volost yöneticiydi ve onların faaliyetleri yerli nüfusun yönetim organizasyonunda çok önemli bir rol oynadı. Rus idaresi, politikalarına karşı koymayan, kendisine sadık bir insan katmanı oluşturmak için özellikle volost yöneticiliği pozisyonunu kullandı ve sömürgeci sistemin kendisi bizzat 1867-1868 reformları temelinde volost yöneticisinin bu rolünü yasal olarak hazırladı. Diğer reformlarla da bu pozisyon idari, mali olmak üzere mahkeme kararlarının uygulanması gibi işlevlere sahip oldu. Tüm bu özellikleri sebebiyle makalemizde öncelikli olarak 1867 yılı geçici nizamname temelinde göçebe halk arasında volostların kurulma ve volost yöneticiliği pozisyonunun oluşturulma prosedürüne yer verdik. Ardından yürürlüğe konmayan 1871-1873 ve 1883 yılı Türkistan Genel Valiliği’nin idaresi hakkındaki nizamname tasarılarını inceleyerek, bölgesel yönetimin siyasi hedeflerini yansıtması sebebiyle seçim sistemi ve yöneticilerin görevleri açısından değişimleri ortaya koymaya çalıştık. 1917 senesine kadar yürürlükte kaldığı için 1886 yılı Türkistan Krayı ’nın idaresi hakkındaki nizamnameyi volost yöneticiliği pozisyonu özelinde inceledik. Son olarak Senatör F. Girs’in teftiş raporu temelinde Rus hükümetinin demagojik bir manevrası olan yeni seçim sisteminin, günlük hayata yansımalarına değindik.
Keywords : Türkistan Genel Valiliği, Askeri halk idari sistemi, Volost, Volost Yöneticiliği, Syezd