Alzheimer Hastalığında ApoE4 Varyantı ve Beslenmedeki Rolü

Authors : Merve Saruhan

Pages : 17-26

Doi:10.51536/tusbad.1446087

View : 137 | Download : 99

Publication Date : 2024-08-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Alzheimer hastalığı; belirli bir nöropatolojinin etkisiyle ilerleyici bilişsel işlev bozukluğu ve hafıza kaybı ile karakterize, yaşa bağlı nörodejeneratif bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Hastalığın patogenezini etkileyen genetik faktörlerden biri olan ApoE4 polimorfizmi, geç başlangıçlı hastalık formu ile ilişkilendirilen en yüksek genetik risk faktörü olarak tanımlanmıştır. Hastalığın patolojisinde Amiloid-β (Aβ) metabolizmasında yer alan bir apolipoprotein olan ApoE4 aleli vücutta lipid metabolizmasını, inflamatuar yolları, kan-beyin bariyeri bütünlüğünü ve glikoz metabolizmasını etkilemektedir. Etkilenen bu metabolik yolaklara göre planlanan bir beslenme düzeni, ApoE4 aleli taşıyıcılarında hastalığın önlenmesini veya hastalığın başlangıç yaşının geciktirilmesinde etkili olabilmektedir. Bu alel taşıyıcılarında glisemik indeksi düşük besinlerin, antioksidan ve omega 3 yağ asitleri tüketimini destekleyen Akdeniz diyetinin, B grubu vitaminleri ve inülin tüketiminin hastalık seyrini iyileştirmede önemli rol oynayan yaklaşımlar olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Prevelansı giderek artan nörodejenaratif bir bozukluk olan Alzheimer hastalığının yüksek genetik risk altındaki ApoE4 aleli taşıyıcılarında uygulanan bu nutrigenetik yaklaşımlar genel olarak hastalığının seyrinin iyileştirilmesinde umut verici olmaktadır.
Keywords : Alzheimer hastalığı, Apolipoprotein E4, Genetik polimorfizm, Nutrigenetik