Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçişte Dış Dinamikler

Authors : Gevher Nesibe Kariptaş, Rıfat Karakoç

Pages : 33-50

Doi:10.59886/tsbder.1601938

View : 33 | Download : 21

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Çeşitli deneyimler ve birikimler toplumların siyaset anlayışında ve uygulamalarında farklılık ortaya çıkarmaktadır. Bu farklı durum bazı toplumların demokrasiye ve çok partili hayata geçiş sürecinde de görülmektedir. Kimi toplumlarda demokrasiye ve çok partili hayata geçişin sağlanması toplumsal talepler ve yıllar boyu süren mücadeleler sonucunda ortaya çıkmıştır. Uluslararası koşulların etkisi ve toplumsal hayattan bağımsız olarak bazı toplumlarda ise bu durum daha kısa bir süre içerisinde kendisini göstermiştir. Türkiye’de, çok partili hayata geçişte halktan bağımsız etkilerin bu sürece tesir ettiğini söylemek mümkündür. Çok partili hayata geçiş gerçek anlamda II. Dünya Savaşının ardından mümkün olmuştur. Her ne kadar içeride yaşanan ekonominin kötü gidişatı, savaş ekonomisinin halkın geniş kesimlerini hükümetten uzaklaştırması ve savaş sonrası oluşacak yeni düzende sermaye gruplarının iktidarda etkin rol oynama isteği, çok partili hayata geçişte etkili olsa da Türkiye için asıl önemli olan dinamik; SSCB’nin oluşturduğu güvenlik sorunlarının endişe verici olması, bu durumun da ABD ve Batı ile daha yakın ilişkiler kurma çabasını tetiklemiş olmasıdır. Bu çalışmada Türkiye’nin çok partili hayata geçme kararında iç etkenlerden ziyade dış etkenlerin belirleyici rolünün üzerinde durulmuştur.
Keywords : Çok Partili Hayata Geçiş, Dış Dinamikler, Demokrat Parti, Türk Dış Politikası