Bilinmeyen Bir Mesnevi: Ana Babasınca Altın Karşılığında Padişaha Satılan Çocuk Hikâyesi

Authors : Murat ÖZTÜRK

Pages : 95-114

Doi:10.20296/tsad.60740

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2016-07-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Eski Türk edebiyatının kaynakları arasında yer alan mecmualar müstakil bir eser niteliği taşımazlar. Birbirinden farklı pek çok şair veya münşinin kaleme aldığı metinler mecmualarda bir araya getirilir. Genellikle derleyicinin edebî zevkinin yansıması olan mecmualar aracılığıyla saklı kalmış pek çok metinden, şair veya yazardan haberdar olunmaktadır. Bu makalede de Milli kütüphane Yazmalar Kataloğu’nda 06 Hk 431 kayıt numaralı mecmua içinde ve 35a-38b varakları arasında yer alan mesnevi nazım şekliyle yazılmış manzum bir hikâye tanıtılmıştır. Hikâyenin insert ignore into journalissuearticles values(mesnevinin); bir mecmuada kayıtlı olması nedeniyle mecmuaların edebiyat araştırmaları ve tarihi açısından önemine değinilmiştir. Söz konusu mesnevi metninin dil özellikleri tespit edilmeye çalışılmış ve buna göre hangi dönemde yazılmış olduğuna dair değerlendirme yapılmıştır. Mesnevide ayakları ağrıyan bir padişahın, hekimlerin önerisiyle ayaklarını karnına sokmak için alıkoyduğu bir çocuğun ana babası tarafından altın mukabilinde padişaha feda edilmesi ve çocuğun Allah’a yürekten yakarmasıyla kurtulması hikâye edilmiştir. Makalede bu hikâyenin özeti aktarılmış ve hikâyedeki olayın edebî eserlerimizde ve mesnevi geleneğimizde var olan motiflerle ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca hikâyenin kurgusal açıdan kısa bir değerlendirmesi yapılmış, olayda çatışmayı oluşturan unsurlarla çatışmayı çözen hususlar açıklanmıştır. Bu unsurların başka mesnevilerdeki hikâyelerle benzerliklerine de kısaca değinilmiştir. Makalenin sonunda da yüz on beş beyitlik mesnevinin çeviri yazı metni ortaya konmuştur.
Keywords : mesnevi, mecmua, dua