TÜRKÇENİN İLK SÖZLÜĞÜNDE KULLANILAN BİTKİ ADLARININ GÜNÜMÜZ ANADOLU AĞIZLARINDAKİ İZDÜŞÜMLERİ

Authors : Muharrem ÖZDEN

Pages : 602-619

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk çağlardan bu yana insanoğlu tabiatla çok yakın bir ilişki kurmak zorunda kalmıştır. Maslow’a göre, tüm ihtiyaçlar içerisinde en önemli olan ihtiyaç fizyolojik ihtiyaçlardır. Fizyolojik ihtiyacını gidermemiş bir kişi için diğer ihtiyaçların bir önemi yoktur. Aç veya susuz olan bir kişi, öncelikle bu ihtiyacını doyuracaktır ve diğer ihtiyaçlarını doyurmaya yönelmeyecektir. Dolayısıyla insan temel fizyolojik ihtiyaçlarını ve kısmen güvenlik ihtiyacını karşılamak için bitkileri tanıma, kullanma ve adlandırma konusunu çok önemsemiştir. Tarih boyunca insan, kendi cinsinden sonra en yakınındaki canlı olan bitkileri farklı şekillerde adlandırmıştır. Bu adlandırmada genel olarak organ adları, hayvan adları, sayılar, şahıs adları, çeşitli hastalık adları ve coğrafi yer adları kullanılmıştır. Türklerin yaşam serüvenini sürdürdüğü coğrafyanın büyüklüğü ve karşılaştıkları farklı kültürel yapılar, onların bitkilere verdiği adların da çeşitliliğini beraberinde getirmiştir. Orta Asya’dan Anadolu coğrafyasına devam eden bu yolculuk bitkiler açısından da zengin bir ad kültürünü doğal olarak ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada Orta Türkçe Dönemine ait olan söz varlığını içinde barındıran Türkçenin İlk sözlüğü Divanü Lûgati’t-Türk’te bulunan bitki adlarının günümüz Anadolu ağızlarındaki durumu ele alınmıştır.
Keywords : Bitki adları, Divanü Lûgatit Türk, Anadolu ağızları, Orta Türkçe