Yaseminler Tüter mi, Hâlâ?’da Tarihsel, Kültürel Yansımalar ve EOKA

Authors : Osman Yıldız

Pages : 615-628

Doi:10.20296/tsadergisi.1527546

View : 46 | Download : 61

Publication Date : 2024-12-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Alev Alatlı’nın Yaseminler Tüter mi, Hâlâ? adlı romanı, Kıbrıs’ın tarihsel ve kültürel özelliklerine dair birçok malzemeyi içinde barındırmasının yanı sıra roman kahramanı Eleni üzerinden 1955 – 1967 arasında Kıbrıs’ta cereyan eden olaylara da yer verilir. Henüz “on iki yaşlarında” olan Eleni’nin değişen yaşam döngüsü, zaman zaman EOKA’nın ve TMT’nin faaliyetleriyle de kesişir. Bu kesişmede Eleni için en acıtıcı ve öldürücü olan EOKA’nın varlığıdır. Dolayısıyla roman kurgusu, başlangıcından sonuna kadar EOKA’nın faaliyetleri etrafında şekillenir. EOKA’nın Kilise ile birlikteliği, eylemleri, çalışma metotları, törenleri ve amaçları detaylı bir şekilde işlenirken TMT ile ilgili yansıyanlar sınırlı kalmıştır. Romanda Kıbrıs’ın tarihsel süreci, roman kurgusunun önüne ve arkasına “Vakanüvis” başlığı altında yerleştirilen belgelerle de ortaya konur. Bu belgelerin ışığında kimi zaman roman kurgusu içerisinde, Lüzinyanlar, Osmanlılar ve İngilizler dönemiyle ilgili yönetim eleştirileriyle de karşılaşırız. Bu çalışmada, eserden yansıyan yerel kültürel unsurlar, mekânlar ve bu mekânlarda cereyan eden hadiselere tahkiyeli edebî eser inceleme yöntemleriyle bakılacaktır.
Keywords : Kıbrıs, Türk romanı, EOKA, İngiliz sömürge idaresi