Güneydoğu Anadolu Orijinli Yerel Makarnalık Buğday (Triticum durum Desf.) Genotiplerinin Bazı Tarımsal Karakterler Bakımından Değerlendirilmesi

Authors : Fatih ÇIĞ, Mehmet KARAMAN

Pages : 10-19

Doi:10.19159/tutad.430959

View : 25 | Download : 11

Publication Date : 2019-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne ait bazı yerel makarnalık buğday insert ignore into journalissuearticles values( Triticum durum Desf.); genotiplerinin, bilinen modern ıslah edilmiş çeşitlerle kıyaslanarak bazı tarımsal özelliklerinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, 21 adet yerel makarnalık genotipi ile 4 adet standart çeşit bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma, 2013-2014 ve 2014-2015 yılları yetiştirme sezonlarında, Mardin ili Kızıltepe ilçesinde yürütülmüştür. Kullanılan genotipler bazı morfolojik ve fizyolojik parametreler bakımından değerlendirilmiştir. İki yıllık ortalama verilere göre; incelenen özellikler açısından yıllar ve genotipler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak çok önemli bulunurken, karakterlerin tümünde genotip x yıl interaksyonu önemsiz olarak tespit edilmiştir. Genotiplerin; tane verimi 201-347 kg da -1 , metre karede başak sayısı 190-349 adet m -2 , başakta tane sayısı 20.83-38.80 adet başak -1 , başak uzunluğu 6.3-10.1 cm arasında değişmiştir. Fizyolojik parametre olarak kabul edilen normalize edilmiş vejetasyon indeksi insert ignore into journalissuearticles values(NDVİ);, klorofil miktarı insert ignore into journalissuearticles values(SPAD değeri);, yaprak alan indeks insert ignore into journalissuearticles values(YAİ); değeri, bitki örtüsü sıcaklığı insert ignore into journalissuearticles values(BÖS); değerleri bakımından çeşitler arasında istatistiki olarak çok önemli farklılıklar tespit edilmiş; korelasyon analiz sonuçlarına göre tane verimi ile metrekarede başak sayısı ve biyolojik verim arasında, SPAD değeri ile biyolojik verim arasında, YAİ değeri ile SPAD ve NDVİ değerleri arasında istatistiki olarak önemli ve yüksek korelasyonlar tespit edilmiştir. Birim alanda başak sayısı, başakta tane sayısı ve biyolojik verim, tane verimini arttırmaya yönelik karakterler olarak belirlenirken, NDVİ, SPAD ve YAİ parametreleri ise biyolojik verime dolaylı olarak da tane verimine etki eden faktörler olarak tespit edilmiştir.
Keywords : Yerel buğday, makarnalık buğday, fizyolojik karakterler, morfolojik karakterler