Kadmiyum Stresindeki Tahıl Türlerinin Besin Elementi Alımında Organik Gübrelerin Rolü

Authors : Nurdilek Gülmezoğlu, Imren Kutlu, Ferdi Sağır

Pages : 91-108

Doi:10.19159/tutad.1411832

View : 55 | Download : 58

Publication Date : 2024-04-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Organik (yarasa gübresi, vermikompost ve yaprak kompost) ve mineral gübrelemenin, kadmiyum (Cd) koşullarında uygulanmasının sekiz tahıl çeşidinin (2 ve 6 sıralı arpa, tritordeum, ekmeklik ve makarnalık buğday, tritikale, çavdar ve yulaf) erken gelişme döneminde besin elementi [azot (N), fosfor (P), potasyum (K), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), çinko (Zn), demir (Fe), bakır (Cu), mangan (Mn) ve Cd] alımına ve kuru madde miktarına etkilerini incelemek için bu araştırma yürütülmüştür. Bitkiler faktöriyel deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kontrollü koşullarda, üç yapraklı döneme kadar yetiştirilmiştir. Tohum ekimi öncesi gübreler ve Cd toprağa uygulanmıştır. Gübrelerin bitki kuru ağırlığı ve besin elementi alımını artırma etkisi geleneksel gübreleme > yarasa gübresi > vermikompost > yaprak kompostu olarak sıralanmıştır. Tahıl türlerinde P ve Zn alımının makarnalık buğdayda, diğer besin elementlerinin ve kuru madde miktarının arpa çeşitlerinde en fazla olduğu belirlenmiştir. Besin elementlerini en az alan tahıl türünün ise tritordeum olduğu görülmüştür. Mineral gübreleme yapılan tahıl türlerinde Cd uygulanması ile Cd alımı artarken, yaprak kompostunun, en az Cd birikimine yol açtığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, özellikle mineral gübrelerin Cd ile kirlenmiş topraklarda, tahıl bitkilerinin yüksek miktarda Cd alımına yol açtığı, yaprak kompostunun, Cd alımını azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.
Keywords : Kadmiyum stresi, kompost, tahıllar, vermikompost, yarasa gübresi