Yüksekova Havzası’nda Doğal Olarak Yetişen Bazı Yabancı Otların Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi

Authors : Mesut Sırrı, Bülent Hallaç, Mehmet Fidan

Pages : 26-35

Doi:10.19159/tutad.1609676

View : 27 | Download : 20

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Yüksekova Havzası\\\'nda doğal olarak yetişen üç bitki taksonunun [Pimpinella anthriscoides var. anthriscoides Boiss. (Apiaceae), Heracleum persicum Desf. (Apiaceae) ve Teucrium polium L. (Lamiaceae)] etanol ekstraktlarının antimikrobiyal aktivitelerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu ekstraktların, gıda kaynaklı patojenler ve bozulmaya neden olan bakteriyel suşlar (Bacillus cereus ATCC 10876, Escherichia coli ATCC 25922 ve Staphylococcus aureus ATCC 25923) ile klinik açıdan önemli fungal suşlar (Candida albicans ATCC 10231 ve Saccharomyces cerevisiae ATCC 9763) üzerindeki antimikrobiyal potansiyeli incelenmiştir. Bitkilerin toprak üstü ve toprak altı kısımları 2022 yılı vejetasyon döneminde toplanmış ve çözücü olarak etanol kullanılarak ekstraktlar hazırlanmıştır. Antimikrobiyal aktivite, 6 ila 21 mm arasında değişen inhibisyon zonlarında ölçülerek belirlenmiştir. Test edilen ekstraktlar arasında, en güçlü antimikrobiyal etkiyi Pimpinella anthriscoides kök-etanol ekstraktı (10-21 mm) ve Heracleum persicum tohum-etanol ekstraktı (15-21 mm) göstermiştir. Ekstraktların en yüksek antibakteriyel etkisinin Escherichia coli (20-21 mm) ve Bacillus cereus (18-21 mm) suşlarına karşı olduğu belirlenirken, en güçlü antifungal etkinin Candida albicans (11-19 mm) üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Bulgular, antimikrobiyal etkinin yalnızca farklı türler arasında değil, aynı türün farklı bitki kısımları arasında da değişkenlik gösterdiğini ortaya koymuştur. Sonuç olarak, incelenen bitki türlerinden elde edilen etanol ekstraktlarının güçlü antibakteriyel ve antifungal özellikler sergilediği görülmüş olup, bu bitkilerin doğal antimikrobiyal ajanlar olarak kullanılma potansiyeline sahip olduğu düşünülmektedir.
Keywords : Antibakteriyel, Antifungal, Heracleum persicum, Pimpinella anthriscoides, Teucrium polium, Yabancı ot