Ortopedik engelli bireylerde olumsuz otomatik düşünceler ile toplumsal cinsiyet rolleri arasındaki ilişki

Authors : Simge KILIÇ

Pages : 1-31

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırmanın amacı, ortopedik engelli bireylerde olumsuz otomatik düşünceler ile toplumsal cinsiyet rolleri algısı arasındaki ilişkiyi incelemek ve toplumsal cinsiyet rollerine yönelik algının olumsuz otomatik düşünceler üzerinde etkisi olup olmadığını araştırmaktır. Yöntem: Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma örneklemi olarak İstanbul’da yaşayan 100 ortopedik engelli birey seçilmiştir. Bu kişiler cinsiyet yönünden homojenlik sağlamak için 50 kadın ve 50 erkek olmak üzere kartopu örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Katılımcılar araştırmaya, gönüllülük esasına göre, çalışma hakkında bilgilendirilip, kabul ettikleri takdirde katılmışlardır. Verilerin toplanmasında, Kişisel Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği ve Otomatik Düşünceler Ölçeği kullanılmıştır. İstatistik analiz teknikleri olarak korelasyon, regresyon ve parametrik fark analiz teknikleri kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, korelasyon analizi olarak Pearson Korelasyon Testi kullanılmıştır. Fark analizleri olarak ise ikili gurupların karşılaştırılmasında T-Test, üç ve daha fazla bağımsız grupların karşılaştırılmasında ise ANOVA ve Post Hoc testlerinden LSD Test kullanılmıştır. Bulgular: Toplumsal cinsiyet rollerinden geleneksel cinsiyet rolünün genel olarak kendine yönelik olumsuz otomatik düşünceleri artırdığını göstermiştir. Geleneksel cinsiyet rolü, kendine yönelik olumsuz düşüncelerden özellikle yalnızlığa yönelik düşünceleri artırmaktadır. Kadın cinsiyet rolü ile erkek cinsiyet rolü, olumsuz düşünceler boyutları olan yalnızlığa yönelik, şaşkınlık ve kaçmaya yönelik, ümitsizliğe yönelik ve uyumsuzluğa yönelik düşünceleri azaltmaktadır. Otomatik düşünceler genel olarak yaşa göre farklılaşmaktadır. Otomatik düşünceler ve toplumsal cinsiyet rolleri anne ve babanın öğrenim durumuna ve ailenin gelir düzeyine göre farklılaşmaktadır. Doğuştan engelli olmak ve tüm vücut engel kayıp oranına göre otomatik düşünceler ve toplumsal cinsiyet rollerinde farklılaşma görülmüştür. Sonuç: Araştırma sonucuna göre ortopedik engelli bireylerde olumsuz otomatik düşünceler ile toplumsal cinsiyet rolleri puanları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur.
Keywords : Toplumsal Cinsiyet, Otomatik Düşünceler, ortopedik engel