Sosyal Model Çerçevesinde Engelli Erişilebilirliğinin Türkiye’deki Yasal ve Somut Durumu

Authors : Cemal Serdar PAKKAN

Pages : 1-21

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Engellilik insanlık tarihi kadar eski olsa da engellilerin yaşadığı sorunlar ve engelli hakları neredeyse sadece son elli yıldır gündemdedir. Günümüzde, engelli haklarının dünya çapında ulaştığı nokta sevindirici düzeydedir. Sosyal devletler engelli insanların engelsiz insanlarla aynı haklara sahip olması için önemli yasal adımlar atmış; engellilerin normal hayata katılabilmeleri için gündelik hayatta karşılaştıkları engellerin ortadan kaldırılmasını hedefleyen engelli sosyal modeli, yürürlüğe konulan yasalarla uygulanabilir hâle getirilmiştir. Türkiye’de de engelli haklarına yönelik 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun 2005 yılında yayımlanmış ve daha sonraki yıllardaki çeşitli düzenlemelerle sosyal modele uygun hâle getirilmiştir. Bu çalışmada, engelli sosyal modeli kapsamında değerlendirilen engelli erişilebilirliği hakkının ilgili kanunda hangi boyutta yer aldığı ve kanunun uygulanmasında karşılaşılan sorunların incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışma sonucu, engelli erişilebilirliği ile ilgili kanun, yönetmelik, mevzuat ve standartların, engellilerin karşılaşabilecekleri engelleri önleyebilecek seviyede düzenlendiğini; ancak pratik hayatta engellilerin kamusal alanlardaki erişilebilirlik sorunlarının aradan geçen on beş yıla rağmen yoğun şekilde sürdüğünü ortaya çıkarmaktadır. Engellilerin yaşadığı bu sorunların önlenmesine yönelik bir dizi öneri de çalışmanın sonunda listelenmiştir.
Keywords : engelli, medikal model, sosyal model, engelliler hakkındaki 5378 sayılı kanun