TÜRKİYE’DE DÜNYA KAPİTALİZMİYLE EKLEMLENME SÜRECİNDE DEVLETÇİLİĞİN TASFİYESİ

Authors : Atakan OKUTAN

Pages : 70-93

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2022-06-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye’de kapitalizmin gelişimiyle ilgili tarihsel ve çözümleyici bir çalışma olma savındadır. Çalışmada, dünya kapitalist sistemine geçiş ile birlikte Türkiye’deki iktisadî ve siyasî dinamikler bağlamında yaşanan dönüşümün, içsel ve dışsal koşullar açısından ne yönde gerçekleştiğinin belirlenmesi, sonuçta da bu sürecin Türkiye’de sınıfsal konumlanışları nasıl ve ne yönde etkilediğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu çerçevede, İkinci Dünya Savaşı ortamında Türkiye’deki iktisadî, siyasî ve toplumsal yaşam koşullarında kurulan hükümetlerin politikaları ve sonuçları değerlendirilmiş, sonra bu politikaların uygulama sonuçları, ülkenin dünya kapitalizmiyle eklemlenme çabaları bağlamında incelenmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede, bazı iç hukuki gelişmeler ile kapitalizme eklemlenme sürecini etkileyen dış siyasî gelişmelere değinildikten sonra, Türkiye’nin ilk büyük kur ayarlaması olan 7 Eylül 1946 kararlarının öncesi ve sonrasındaki gelişmelere odaklanılmıştır. Kapitalizme eklemlenme sürecinin son dönemecinde, anılan süreci hızlandıran dış gelişmeler olmaları bağlamında; Truman Doktrini, Marshall Planı, ABD kaynaklı raporların yanı sıra, içte TBMM, hükümetler ve aydın çevrelerdeki Amerikancı akımının etkisi ortaya konularak, devletçiliğin ve CHP’nin ideolojik dönüşümüne, son olarak da “Hür Dünya”ya yöneliş yolunda son duraklardan biri olan 1948 Türkiye İktisat Kongresi’nin önemine vurgu yapılmıştır.
Keywords : Devletçilik, Cumhuriyet Halk Partisi, 7 Eylül 1946 Kararları, Hür Dünyaya Giriş