Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Cinsel Eğitim Konulu Lisansüstü Tezlerin Sistematik Derlemesi

Authors : Zekai Alper Alp, Aslıhan Sezik, Funda Aksoy

Pages : 179-211

Doi:10.19171/uefad.1540602

View : 98 | Download : 67

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cinsel eğitim, bireyin kendisinde meydana gelen değişiklikleri anlayabilme ve bu değişikliklere uygun davranma becerilerini geliştirmeyi amaçlayan önemli bir alandır. Bu önem doğrultusunda son yıllarda özel gereksinimli bireylerin cinsel eğitimleri konulu lisansüstü tezlerin sayısı artış göstermiştir. Bu sistematik derleme çalışmasında Türkiye’de özel gereksinimli bireylerin cinsel eğitimlerine yönelik yürütülen lisansüstü tezlerin betimsel ve yöntemsel açıdan incelenerek özel eğitim alanında cinsel eğitime yönelik kavramsal bir çerçeve sunmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında 2025 lisansüstü teze ulaşılmış dahil etme ve dışlama kriterlerine uygun 21 lisansüstü tez betimsel ve yöntemsel açıdan müdahale içeren ve müdahale içermeyen tezler olmak üzere iki grupta incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular; incelemeye dahil edilen tezlerin en çok zihinsel yetersizliği olan bireylerle yürütüldüğü, özel gereksinimli bireylerin cinsel eğitimleri ile ilgili müdahale içermeyen tezlerde genellikle ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin incelendiği ve en çok tarama modeli ile yürütüldüğü, müdahale içeren tezlerde en çok tek denekli araştırma yöntemlerinin kullanıldığı ve uygulanan müdahalelerin katılımcılar üzerinde etkili olduğu, çalışmaların çoğunda güvenirlik verilerinin toplandığı gözlemlenmiştir. Bu araştırmadan elde edilen bulgular alan yazındaki diğer çalışmaların bulguları ile tartışılmış ve gelecekte yapılacak araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Özel Gereksinimli Birey, Özel Eğitim, Cinsel Eğitim, Lisansüstü Tez, Sistematik Derleme