Bursa Şer’iyye Sicillerine Yansıyan Tabip-Hasta İlişkileri Işığında Divan Şiirinde Tabip

Authors : Özlem Ercan, Ömer DÜZBAKAR

Pages : 157-172

View : 18 | Download : 18

Publication Date : 2010-01-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Bursa Şer’iyye Sicillerine Yansıyan Tabip-Hasta İlişkileri Işığında Divan Şiirinde Tabip Makalemizin konusu olan Divan Şiirinde tabip, bir tip olarak iki şekilde yer eder: İlkinde, âşığın dertlerine çare bulmaya çalışan ancak bir türlü başarılı olamayan bir tıpçı; ikincisinde ise âşığa kavuşmanın güzelliğini yaşatarak onun hastalığını iyileştirecek bir tabip, yani sevgili olarak karşımıza çıkar. Şiirde tabip, felek, akarsu, bahar gibi unsurların benzetileni de olur. Fakat bu beyitlerde tabip tipinin toplumsal bir yansıyışı söz konusu olmadığı için bu örnekler konu dışında tutulmuştur. Ayrıca söz konusu örnek beyitler, genellikle tabipler hakkındaki şikâyetler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmada, Divan şiirinin toplumdan uzak bir edebiyat olduğu görüşü bir kenara bırakarak tabip tipinin gerçek hayattaki izleri aranmaya çalışılmıştır. Çeşitli yüzyıllara ait on üç şairin Divan’larının taranmasıyla elde edilen tabiple ilgili beyitler, Bursa Şer’iyye Sicilleri ve yine muhtevasının büyük bir çoğunluğu Bursa Şer’iyye Sicillerinden oluşan Bursa Kütüğü’nden alınmış gerçek yaşama dayalı örneklerle desteklenmiştir. Bu sayede Divan Şiiri’nde tabip-hasta ilişkilerine tarihsel bir gözle bakılmış olacaktır. Vereceğimiz örnekler metnin akışının bozulmaması için son notlarda verilmiştir. Şer’iyye sicilleri, basit birer dava kaydı olmanın ötesinde hayatın bir yansımasıdır ve Osmanlı tarihi araştırmalarının vazgeçilmez kaynakları arasındadır. Eğitim, sağlık, kültür, ekonomi, ziraat, ticaret gibi toplumu ilgilendiren hemen her alanda şer’iyye sicillerinden faydalanmak mümkündür. Parantez içindeki sayıların ilki şiir, ikincisi beyit numarasını göstermektedir
Keywords : Divan Şiiri, Tabip, Hasta, Bursa Şeriyye Sicilleri