KİRKOR CEYHAN’IN KISA ÖYKÜLERİNİN DİLİ VE TEHCİR

Authors : Mümtaz SARIÇİÇEK

Pages : 43-56

Doi:10.21550/sosbilder.269520

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Türkler 1071`de Anadolu`ya geldiklerinde orada sığınmacı olmayı değil; bilakis orayı yurt edinme amacı güdüyorlardı. Derin bir devlet kuruculuk geleneği olan Türkler, siyasi egemenlik tesisinin halklarla savaşarak değil öteki egemenliklere karşı başarı kazanarak mümkün olacağının da bilincindeydi. Bu sebeple, Anadolu`da yerleşik olan halklarla iyi geçinmeyi; onların dil, din ve kültürlerine müdahil olmamayı genel bir ilke olarak benimsediler. Türklerle Ermenilerin tarihsel ilişkilerinin ana çerçevesini bu çizgi oluşturdu. Birlikte geçirilen dokuz yüz yıl içinde egemenlik daima Türklerde kalmış olsa da Ermeniler, ekonomik ve kültürel özgürlük içinde yaşadı. Ancak modernleşmeyle birlikte milliyetçiliğe dayalı ayrılıkçılık fikirleri, önce Ermeniler arasında yayıldı. Bu çerçevede, Sultan Hamid`e suikast girişimi gibi çarpıcı örnekleri olan terörizm yoluyla, Ermeniler yeni bir egemenlik oluşturmaya çalıştılar. 20. yüzyılın başlarında, Osmanlı coğrafyasındaki Ermeni ayaklanmaları bu amaca yönelik yoğun bir çatışma ortamı oluşturdu. Bilhassa Doğu Anadolu`da Ermeni tedhiş hareketleri soykırım düzeyine ulaştı. 1915 Tehcir Yasası bu ortamda, Osmanlı Devleti’nin aldığı bir tedbir kararıydı. Bu karar gereğince sadece Doğu Anadolu`dakiler değil İmparatorluğun geniş coğrafyasına yayılmış Ermeniler yine bu coğrafya sınırlarında kalmak şartıyla yer değiştirmeye tabi tutuldular. Kirkor Ceyhan`ın ailesi de bu göç ettirilenler arasındaydı. Sivas`tan Besni`ye kadar götürülen aile, geçici bir süre orada ikamet etmiş, tehcir kararının kaldırılması ile de yeniden Zara`ya dönmüştür. 1924 doğumlu Ceyhan, tehciri babasından dinlemiştir. Türkçe yazılmış beş kitabı bulunan yazar, bu hatıraları, uzun yıllar sonra `Kapıyı Kimler Çalıyor` başlıklı eserinde öyküleştirmiştir. Bu çalışmada, bu kitapta yer alan öyküler, tehcir merkezli bir incelemeye tabi tutulmuştur
Keywords : Kısa Öykü, Ermeni Tehciri, Dil, Doğu Anadolu