Fen Eğitiminde Bulanık Mantık Uygulamaları Neden Kullanılmalıdır?

Authors : Münevver SANCA, Hüseyin ARTUN, Murat OKUR

Pages : 130-144

Doi:10.32960/uead.1052946

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2022-04-28

Article Type : Review Paper

Abstract :1956’ da McCarthy tarafından ortaya atılan yapay zekâ kavramının; öğrenme, tahminlerde bulunma, karmaşık problemleri çözme gibi özellikleriyle eğitime doğrudan katkı sağladığı söylenebilir insert ignore into journalissuearticles values(Arslan, 2020);. Gündelik yaşantımızda cevabını bilmediğimiz veya cevaplarından emin olamadığımız problemlerle karşılaşırız. Bu durum gerçek dünyanın bulanık, belirsiz ve kesinlikten uzak olmasından kaynaklandığını söylemek mümkündür insert ignore into journalissuearticles values(Özkan, 2018);. Yapay zekânın alt dallarından biri bulanık mantık [BM] bu problemlerin çözümlenmesini sağlar insert ignore into journalissuearticles values(Özdemir, 2016);. BM ile hayatımızdaki belirsiz durumlar sembolize edilip makinelere aktarıldığı için karar verme, değerlendirme ve problem çözme süreçlerinde yaşanan belirsizlikler BM ile ortadan kaldırılabilir insert ignore into journalissuearticles values(Güner & Çomak, 2014);. Klasik küme kuramında bir eleman bir kümenin ya elemanıdır ya da değildir. Klasik kümelerde bir kümeye ait olan elemanlar bir, ait olmayanlar ise sıfır değerindedirler ve üyelik kesin sınırlarla belirlenmiştir insert ignore into journalissuearticles values(Özdemir, 2009);. BM ise bulanık küme teorisine dayanır ve [0,1] aralığındaki sayısız değeri ifade etmektedir. BM, insan mantığına daha yatkın olduğu için birçok disiplin tarafından kullanılmaktadır insert ignore into journalissuearticles values(Özkan, 2018);. BM, hızlı-yavaş, başarılı-başarısız gibi değişkenlerden oluşan kesin dünyayı; az hızlı-çok hızlı, az başarılı-çok başarılı gibi daha esnek niteleyicilere indirger insert ignore into journalissuearticles values(Elmas, 2018);. Bu yüzden BM ile yapılan değerlendirmeler daha esnek ve objektiftir insert ignore into journalissuearticles values(Öcal, 2015);. Bu çalışmada BM kavramına açıklık getirildikten sonra BM’nin eğitim alanındaki uygulamaları hakkında bilgi verilmiş ve BM’nin fen eğitiminde kullanımına değinilmiştir. Araştırmacıların çoğunlukla performans-beceri değerlendirme, karar verme, öğrenme stillerinin ve zekâ türlerinin belirlenmesi, seçim yapma, başarı tespiti gibi alanlarda BM’ye ağırlık vermelerine karşın, fen eğitiminde yapılan çalışmaların sınırlı sayıda olduğu görülmüştür. Son olarak BM ile ilgili öneriler, fen öğretim programı ve 2023 Eğitim Vizyon belgesi ışığında ortaya çıkarılarak önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Bulanık mantık, fen eğitimi, yapay zekâ