2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz

Authors : Refik Turan, Hatice Gedık, Gülser Kutluay

Pages : 107-134

Doi:10.32960/uead.1627065

View : 90 | Download : 75

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) 2024 yılında eğitim sisteminde Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) olarak adlandırdığı yeni bir modeli uygulamaya soktuğunu ilan etmiş ve ilkokul, ortaokul ve liselerde okutulan derslerin öğretim programlarını bu yeni modele uygun olarak yeniden hazırlamıştır. Bu model kapsamında hazırlanan 2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (2024 SBDÖP) 2024-2025 öğretim yılından itibaren ortaokulların 5. sınıflarından başlayarak kademeli bir şekilde uygulanmaya başlamıştır. Bu araştırmanın amacı 2024 SBDÖP’nı öğretim programının temel unsurları boyutuyla 2005 ve 2017 SBDÖP ile karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Nitel araştırma deseninde tasarlanan bu araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Doküman incelemesi sonucunda elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş, elde edilen bulgular oluşturulan kategori ve temalar çerçevesinde karşılaştırmalı bir bakış açısıyla organize edilerek sunulmuş ve değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda 2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda on sekiz özel amaca yer verildiği, öğretim programının “birlikte yaşamak”, “ortak mirasımız”, “evimiz dünya”, “hayatımızdaki ekonomi”, “teknoloji ve sosyal bilimler” ve “yaşayan demokrasimiz” adlarını taşıyan altı öğrenme alanı çerçevesinde yapılandırıldığı; kazanım kavramı yerine öğrenme çıktısı kavramının kullanıldığı ve öğretim programında toplam 71 öğrenme çıktısına yer verildiği anlaşılmıştır. Öğretim programında değer eğitimine “erdem-değer-eylem” çerçevesinde geniş yer ayrılmış ve ders kapsamında 20 değerin öğretilmesi öngörülmüştür. Önemli ölçüde “K-12 Beceriler Çerçevesi: Türkiye Bütüncül Modeli temel alınarak beceri temelli olarak tasarlanan öğretim programında, “alan becerileri, “kavramsal beceriler”, “eğilimler”, “sosyal-duygusal öğrenme becerileri” ve “okuryazarlık becerilerine” ayrı kategoriler kapsamında yer verilmiştir. Kavram öğretimi ve ölçme değerlendirme (öğrenme kanıtları) ile ilgili hususlara da önemli yer ayrılan öğretim programında “disiplinler arası ilişkilendirme”, “beceriler arası ilişkilendirme” ve “programlar arası ilişkilendirme” olmak üzere üç türlü ilişkilendirmeye yer verilmiştir. 2024 SBDÖP’nda yine ilk defa farklılaştırılmış öğretime ve okul temelli planlamaya öğretim programının temel bir bileşeni olarak yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM), 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programı, sosyal bilgiler eğitimi, öğretim programı