ŞAİR MUTRİB’İN “ŞAHNÂME-İ DİVANE MUTRİB” ADLI ESERİNİN HOKAND HANLIĞI TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Authors : Hüseyin ŞEN

Pages : 342-358

Doi:10.47525/ulasbid.861612

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2021-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Hokand Hanlığı’nın Muhammed Ali Han insert ignore into journalissuearticles values(1822-1842); ve Şirali Han insert ignore into journalissuearticles values(1842-1845); dönemleri için önemli tarihi kaynaklarından birisi olan “Şahnâme-i Divane Mutrib”te, 1842 yılında Hokand Hanlığında meydana gelen olaylar dile getirilmiştir. Bu bağlamda Hokand Hanlığı’nın Buhara Emiri Nasrullah insert ignore into journalissuearticles values(1826-1860); tarafından ele geçirilmesi ve yağmalanması, Muhammed Ali Han, kardeşi Sultan Mahmud, oğlu Muhammed Emin, annesi ünlü Hokand şairesi Mahlar Ayim insert ignore into journalissuearticles values(Nadire);’in zalimce öldürülmesi anlatılmıştır. Çalışmanın amacı 1842 Hokand Hanlığı açısından yılında yaşanan elim hadiseler hakkında detaylı bilgi veren ender kaynaklardan birisi olan Şahnâme-i Divane Mutrib özelinde halkın Muhammed Ali Han, Şirali Han ve Emir Nasrullah’a bakış açısı ve 1842 yılında meydana gelen olaylara karşı tutumunu ortaya koymak, Hokand Hanlığı’nın siyasi olarak gücünün zirvesindeyken Buhara esaretine düşüşü ve bu esnada halkın tutumunu anlaya bilmek, Buhara esaretinden hanlığı kurtaran Şirali Han ile alakalı ahalinin düşüncelerini yansıtmaktır. Müellif olayların tanığı olduğu için Hokand ahalisinin yaşanan olaylara bakış açısını çok güzel bir biçimde eserinde işlemiş ve halkın 1842 yılında meydana gelen olaylar esnasındaki ruh halini yansıtması ve olayları onların gözünden aktarmaya çalışması Şahnâme-i Divane Mutrib’e Hokand tarihi kaynakları arasında ayrı bir değer katmaktadır.
Keywords : Şâhnâme i Divane Mutrib, Muhammed Ali Han, Sultan Mahmud, Emir Nasrullah, Şirali Han