İSLÂMÎ EDEBİYAT MESELESİ: 1960-2000 YILLARI ARASINDA SÜRELİ YAYINLARDA GELİŞEN BİR EDEBİ TARTIŞMANIN İZLERİNİ ARAMAK

Authors : Bilal DEMİR

Pages : 963-979

View : 15 | Download : 24

Publication Date : 2022-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk edebiyatı tarihinde 1960’lı yıllardan itibaren “İslâmî edebiyat” anlayışı bağlamında bir tartışma başlamıştır. Bu tartışma, edebiyat tarihinde pek yer almasa da bir dönemin edebi söylemlerini ve edebiyat ortamını göstermesi açısından önem arz etmektedir. İslamiyet’in ve İslamcılık ideolojisinin hassasiyetleri ile oluşan İslâmî edebiyat anlayışı, edebi eserin içeriğine ve konunun işlenme tarzına dair bir tartışmadır. İslâmî kesimler arasında özellikle 1961 Anayasası’nın kısmen özgürlükçü yapısı sonucu başlayan zengin yayın faaliyetleri, dergicilik çalışmaları ve tercüme hareketi bu edebi anlayışın doğuşunu hazırlamıştır. Ayrıca bu dönemin siyasal, toplumsal ve sosyo-kültürel gelişmeleri bu edebi anlayışın doğuşuna etki eden diğer önemli nedenlerdendir. 1970’li ve 1980’li yıllarda İslâmî edebiyat adı altında bir edebiyat anlayışının tanımlanması ve sınıflandırılması ihtiyacına binaen Türkiye’deki İslâmcı kesim arasında çeşitli görüşler beyan edilmiştir. Dini tanımlı bir edebi anlayışın olup olamayacağı, bu edebi anlayışın kaynağını neyin teşkil edeceği ve edebi eserlerde neyin konu edilip nasıl işleneceği gibi birçok soruyla bu tartışma geliştirilmiştir. 1970’li ve 1980’li yıllarda Büyük Doğu, Diriliş, Edebiyat, Mavera gibi dergiler ile Suffe Kültür Sanat Yıllığı gibi İslâmcı neşriyatta yayımlanan yazı ve soruşturmalarla yürütülen tartışmanın seyri 2000’li yıllara kadar sürmüştür. Bu çalışmada süreli yayınlar etrafında 1960’lı yıllarda başlayan, 1970’li yıllarda çeşitlenen, 1980’li yıllardan itibaren estetik bağlamda değerlendirilen İslâmî edebiyat tartışması ve bu tartışmanın doğuşunu hazırlayan nedenler ile tartışma etrafında belirtilen görüşler ele alınmıştır. 
Keywords : Türk Edebiyatı, İslami Edebiyat, Edebi Tartışmalar, İslamcılık