BİZANS SANATINDA SON AKŞAM YEMEĞİ SAHNESİ: KAPADOKYA BÖLGESİ’NDE BULUNAN İKİ ATİPİK ÖRNEK

Authors : Merve Kalafat Yılmaz

Pages : 410-428

Doi:10.47525/ulasbid.1475829

View : 46 | Download : 59

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kanonik İnciller; Matta (26:17-29), Markos (14:12-26), Luka (22:7-38) ve Yuhanna (13:1-35) İncilleri İsa’nın passio sahnelerinden biri olan Son Akşam Yemeği’nin ikonografik kaynaklarıdır. Bizans sanatında Son Akşam Yemeği sahnesi İsa’nın ekmek ve şarabı kutsayarak on iki havariye sunduğu litürjik yemek temasını gösteren tasvirlerdir. 6. yüzyıl öncesine tarihlendirilen erken örnekler ökaristiyi sembolize eden sahnelerin ötesine geçmemektedir. Bu nedenle Son Akşam Yemeği sahnesinin ikonografik değişim ve gelişimini 6.-14. yüzyıllar arasındaki örnekler üzerinden incelemek mümkündür. Bu yüzyıllarda mozaik, fresko, ikona, el yazması ve küçük el sanatları gibi farklı türden pek çok örnek bulunmaktadır. Tüm bu geniş çerçevedeki örnekler incelendiğinde, Kapadokya Bölgesi’nde yer alan Kokar Kilise ve Yılanlı Kilise’deki Son Akşam Yemeği sahnesini tasvir eden iki fresko örneğin diğer sahnelerden ikonografik olarak ayrıldığı açıkça görülmektedir. Günümüze fragmanlar halinde ulaşabilmiş bu iki fresko, Son Akşam Yemeği’ni tasvir eden nadir örneklerdir. Söz konusu iki kilisede yer alan sahneler, Bizans sanatında şeytan figürü betimi olan ve benzerine rastlanmayan iki önemli sahneyi içermektedir.
Keywords : Bizans Sanatı, Son Akşam Yemeği, Kapadokya, İkonografi