İSTANBUL İLİNDE YER ALAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNİN MEKÂNSAL ETKİLERİ

Authors : İrem Olğaç

Pages : 19-36

Doi:10.47525/ulasbid.1583892

View : 242 | Download : 197

Publication Date : 2025-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ekonomik faaliyetler çerçevesinde yer alan sanayi faaliyetleri, sanayi inkılabıyla hız kazanmış ve günümüzde daha belirgin bir forma bürünerek etki alanını genişletmiştir. Konum, sermaye, hammadde, ulaşım, enerji, pazar, işgücü gibi birçok önemli unsuru kapsayan sanayi faaliyetlerinin bulunduğu bölgeye olan etkisi göz ardı edilemeyecek şekilde büyüktür. Bu etki zaman içerisinde arazi kullanımında, nüfusun gelişiminde, ekonominin hareketlenmesinde ve çevrede meydana gelen değişimlerde belirgin olarak hissedilmiştir. Özellikle Organize Sanayi Bölgeleri (OSB)’de değişimlerin daha etkin sonuçlar ortaya çıkardığı görülmüştür. Kuruluş amacı planlı kentleşme ve sanayi faaliyetlerini bir arada toplamak olan Organize Sanayi Bölgeleri’nin günümüzdeki hedefleri arasına bölgeler arasında gelişmişlik farklarının ortadan kaldırılması, istihdam olanaklarının arttırılması ve sürdürülebilir bir çevre oluşturmak gibi amaçlarda eklenmiştir. Türkiye’de kuruldukları ve faaliyete geçtikleri günden 2000 yılına kadar tüzel kişilikten yoksun olan OSB, 4562 sayılı “Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun devreye girmesi ve 15.04.2000 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla beraber tüzel kişilik kazanmıştır. İstanbul, Türkiye’nin nüfus bakımından en kalabalık ve sosyo-ekonomik faaliyetlerin en yoğun yaşandığı ilidir. Ayrıca sahip olduğu 8 Organize Sanayi Bölgesiyle sanayi faaliyetlerinin en yoğun olduğu ve en çok göç hareketine maruz kalan ildir. Bu çalışmayla OSB’lerinin yoğun olarak yer aldığı İstanbul ilinin 1990 yılından 2023 yılına kadar geçirmiş olduğu mekânsal değişimler tespit edilmiştir. Bu değişimlerin arazi kullanımında ve nüfusun gelişiminde etkisi üzerinde durulmuş ve bu doğrultuda öneriler sunulmuştur.
Keywords : Sanayi, Organize Sanayi Bölgeleri, Mekansal Gelişim, İstanbul