DÜNYA SANAYİ COĞRAFYASINDA ÜLKELERİN VE KENTLERİN PLANLAMA ARACILIĞI İLE DEĞİŞEN KİMLİK VE ROLLERİ: TÜRKİYE - KOCAELİ ÖRNEĞİ

Authors : Duygu Kanık, Oya Akın

Pages : 242-268

Doi:10.47525/ulasbid.1620857

View : 22 | Download : 24

Publication Date : 2025-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada dünya sanayi coğrafyası içerisinde küresel ölçekte Türkiye’nin, ulusal ölçekte ise “Sanayi Başkenti” olarak adlandırılan Kocaeli’nin sahip olduğu rol 2015-2016 yılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) sanayi veritabanına kayıtlı yabancı sermayeli firmalar üzerinden, kalkınma, bölge ve kent plan kararları ile birlikte değerlendirilmek sureti ile analiz edilmiştir. Dünyadaki sürece paralel olarak Türkiye’nin yabancı sermaye yatırımlarına konu olmaya başladığı tarih doğrultusunda sanayi coğrafyasındaki rolü nedir? Yabancı sermaye yatırımları ülkenin neresinde, neden konumlanmıştır? En çok yabancı sermaye yatırıma konu olan Kocaeli’nin yatırım için tercih edilme nedenleri nelerdir? Kocaeli’nin günümüzdeki kimliğinin oluşmasında yapılan yatırımların etkileri nelerdir? Kalkınma, bölge ve kent plan kararlarının bu kimlik üzerindeki etkileri nelerdir? sorularından yola çıkan bu araştırma kapsamında; yabancı sermayeli firmaların konumları, sektörleri, kuruluş/ortaklık yılları, merkez ofisleri ana göstergeler olarak belirlenmiş ve bu göstergeler kalkınma, bölge ve kent plan kararları ile birlikte değerlendirilmiştir. Bu ana göstergeler ışığında araştırmanın uluslararası ölçekteki bulgusu “Türkiye’nin dünya sanayi coğrafyasında diğer pazarlara ulaşmak amacıyla yatırım yapılan bölgesel bir merkez olduğudur”. Ulusal ölçekte tespit edilen bulgu ise; Kocaeli’nin İstanbul’da yatırım yapan yabancı sermayeli sanayi kuruluşlarının desantralizasyon merkezi olarak sanayi kimliği ile öne çıktığı; kalkınma ve bölge planı kararlarının kent plan kararlarının uygulanmasına izin vermediği ve kentin diğer potansiyellerinin ön plana çıkmasını engellediğidir.
Keywords : Yabancı Sermaye, Sanayi, Kocaeli, Dünya Sanayi Coğrafyası