Türkiye`de Fındıklarda Bulunan Auchenorrhyncha (Hemiptera: Fulgoromorpha ve Cicadomorpha) Türleri ve Potansiyel Vektörler Olarak Önemi

Authors : Emine DEMİR, Hülya ÜNVER

Pages : 52-59

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemizin dünyanın en büyük fındık üreticisi olduğu, ancak diğer üretici ülkelerle kıyaslandığında birim alana düşen verimin daha düşük olduğu bilinmektedir. Fındıkta verimi etkileyen nedenlerden biri de hastalık ve zararlılardır. Fındıkta çok sayıda hastalık ve zararlı görülse de külleme ve bakteriyel yanıklık hastalıkları, fındık yeşil kokarcası ve fındıkkurdu gibi birkaç zararlı türünün ekonomik olarak büyük hasarlara neden olduğu bilinmektedir. Hemiptera`nın alttakımı olan Auchenorrhyncha insert ignore into journalissuearticles values(Yaprakpireleri, Bitkipireleri, Ağustosböcekleri ve Köpükböcekleri); türleri, beslenme şekilleri nedeniyle kültür bitkileri üzerinde zarara neden olan böceklerdir. Bu böcekler, bitkilere özsularını emerek değil taşıdıkları mikroorganizmaları insert ignore into journalissuearticles values(bakteri, virüs, fungus gibi); bulaştırarak asıl zararı vermektedir. Bu çalışmada Türkiye`de fındıkta bulunan Auchenorrhyncha türlerini belirlemek amacıyla literatürdeki veriler derlenip güncellenmiştir. Belirlenen türlerden; 3’ü Issidae familyasına, 1’i Ricaniidae familyasına, 1’i Flatidae familyasına, 3’ü Aphrophoridae familyasına, 1’i Membracidae familyasına ve 10’u Cicadellidae familyasına aittir. Bu türlerin dağılımı ve konukçu bitki tercileri hakkında bilgiler güncellenmiştir. Belirlenen türlerden EPPO`nun listelerinde de yer alan özellikle bakteriyel yanıklık hastalıkları ve fitoplazma hastalıklarının vektörleri olan Auchenorrhyncha türleri hakkında bilgiler güncellenmiş ve alttakımın potansiyel vektörler olarak kabul edilen diğer türleri açıklanmıştır. Fındıkta tespit edilmiş Auchenorrhyncha türlerinin fındıkta görülen iki önemli hastalığın da potansiyel vektörleri olacağı konusu tartışılarak bu duruma dikkat çekilmiştir. Fındıkta verim ve kaliteyi artırabilmek için sadece bilinen hastalık ve zararlılarla değil; bu önemli hastalıkları bulaştıran vektörlerle de mücadele etmenin büyük önem taşıdığı ortaya çıkmaktadır.
Keywords : Fulgoromorpha, Cicadomorpha, Fındık, Potansiyel vektör, Türkiye