SOVYET DÖNEMİ “TOPYEKÛN EĞİTİM (YALPİSIGA EĞİTİM)” POLİTİKASI’NIN KAZAKİSTAN SSC’DEKİ GÖRÜNÜMÜ

Authors : Tülay KÖSEOĞLU

Pages : 387-406

Doi:10.53838/ankarad.1033116

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sovyet hükümeti, Türkistan'ı boyunduruğu altına aldıktan sonra okullar meselesini ortaya çıkarmıştı. Russkaya Tuzemnaya Şkola (Rus yerli okulu) adı altındaki bu okulların amaçları Rus dilini ve medeniyetini benimsetmekti. Bu düşünceden hareketle dilin Ruslaştırılmasını sağlayarak, Rus kültürünü yaymaya ve yerleştirmeye çalıştı. Bu çerçevede Türkistan halkının din ve dil ile Ruslaştırılmasının yolunun, eğitim olduğu düşünülerek, bazı medreseler ve mektepler Rus devletinin çıkarlarına uygun bir biçimde dizayn edildi. Sovyet hükümetinin Türkistan’da yürüttüğü eğitim siyaseti, Sovyet rejiminden kaynaklanıyordu. Her ülkenin eğitim sistemi, o ülkenin iktisadi gelişimi, sosyal yapısı, politik kültürü, tarihî ve kültürel özelliğini gösterir. Oysaki bu okullar, görünüş itibari ile millî olsa da içerik olarak hizmet ettiği amaç çok farklıydı. Sovyet hükümeti sosyalizmin kurulması yolundaki en önemli engelin eğitimsizlik olduğuna inanıyordu. Bu amaçla özellikle II. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1932-1937) döneminde, “Topyekûn Eğitim” politikasını yürürlüğe koydu. Bu çalışmada, söz konusu politikanın Sovyet Kazakistanı’ndaki uygulamaları, Sovyet resmi kaynaklarında belirtilen rakamlara dayanarak, gerek Türkistan Sovyet basınında gerek Türkistan muhaceret basınında çıkan haberler ve beyanatlar kıyaslanarak tartışılacaktır.
Keywords : Bolşevik Devirimi, Kazakistan'da Eğitim, Türkistan