Kül Tegin Yazıtında Geçen Fiillerin Tıva Türkçesindeki Durumu -Ses Bilgisi Bakımından-

Authors : Onur TARLACI

Pages : 57-76

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma özelimizde Kül Tegin yazıtında geçen fiillerin bugün Güney Sibirya grubu Türk lehçelerinden olan Tıva Türkçesindeki durumuna bakılacaktır. Çalışma yöntemimiz, öncelikle Kül Tegin yazıtındaki fiil kadrosunun çıkarılması, açık künyesi verilmiş Tıva Türkçesi sözlüklerinde taranması ve eldeki bu sözlüklerle sağlamasının yapılmasıdır. Eski Türkçede biti- “yazı yaz-, hakket-” Tıva Türkçesinde biji - gibi aynı anlamla kullanılmaktadır. Bunun gibi veriler çalışma sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Eski Türkçede sakın - fiili düşün - demektir. Fakat Tıva Türkçesinde bu fiil bugün daha farklı bir başka fiil ile sağlanır. Çalışmamızda bunlara yer vermedik. Bazı fiiller çeşitli ses değişimlerine uğramıştır. Bu denkliği çalışmamızda “Çalişma hakkinda notlar” kısmında verdik. Kül Tegin yazıtında geçen 156 fiil bu çalışmada incelenmiştir. Ortaya çıkan sonuç Tıva Türkçesi ile Eski Türkçe arasında fiil işletiminin ne kadar korunduğunu göstermiştir. 
Keywords : Orkun Yazıtları, Tıva Türkçesi, Kül Tegin Yazıtı, Eski Türkçe, Türk Kağanlığı